بعدازآنکه چند روز پیش قائم‌مقام وزیر بهداشت آلودگی هوا را سومین عامل مرگ‌ومیر شهروندان تهرانی اعلام کرد، روز گذشته الهه راستگو هم در گفته‌هایش این موضوع را تائید کرد.
الهه راستگو، عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران در سیصد و بیست و یکمین جلسه شورا از ترافیک و آلودگی هوا به‌عنوان دو معضل اساسی شهر یادکرد و گفت: آلودگی هوا که امروز معلول عوامل متعددی نظیر سوخت، کیفیت خودروها و عدم تطابق ظرفیت ناوگان حمل‌ونقلی با جمعیت متقاضی بوده خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته که از آن جمله می‌توان به افزایش میزان بیماری‌های تنفسی، قلبی عروقی، مرگ‌های مشکوک و ناگهانی اشاره کرد.
او تعداد متوفیان تهرانی را در روزهای منتسب به آلودگی هوا بیشتر دانست و ادامه داد: بر اساس آمارهای جدید آلودگی هوا سومین دلیل مرگ‌ومیر تهرانی‌هاست و این در حالی است که تنها راهکار مسئولین در این روزها منحصر به تعطیلی مدارس و صنایع آلوده‌شده و بر این اساس با سیاست‌های مقطعی و گذرا نمی‌توان این مسئله را حل کرد.
رئیس ستاد توان‌افزایی و حمایت از فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد شهر تهران بابیان اینکه تعطیلی مکرر مدارس ابتدایی در روزهای آلودگی هوا برای والدین شاغل دردسرساز شده است، تاکید کرد که مادران شاغل با بحران جدی روبه‌رو شده‌اند چراکه بی‌توجهی دولت به این مسئله سبب حضور فرزندان در محل کار مادران و یا تنهایی آن‌ها در منزل شده که این مسئله مسبب بسیاری از مخاطرات و آسیب‌های اجتماعی به دنبال آن خواهد بود.
راستگو بابیان اینکه همراهی فرزندان با مادران صرف ازنظر از مشکلات کاری برای مادران، کودکان را برای حضور در ترافیک و شهر در معرض آلودگی بیشتر قرار خواهد داد، گفت: «انتظار می‌رود معاونت امور زنان ریاست جمهوری با برنامه‌ریزی برای مرخصی اجباری این مادران به‌عنوان راهکار تلاش کرده و آن را در دستور کار خود قرار دهد.»
عضو شورای شهر تهران کلید رفع آلودگی هوا را صرف‌نظر از توسعه ناوگان حمل‌ونقلی و نوسازی خودروهای فرسوده توجه ویژه دولت به متروهای اقماری دانست و ادامه داد: بی‌توجهی دولت به متروهای اقماری تنها تحمیل بار ترافیکی برای شهر و شهروندان را به دنبال داشته و این در حالی است که با توجه به عدم پایبندی دولت به تعهداتش در حوزه حمل‌ونقلی وضعیت و ظرفیت موجود پاسخگوی نیاز شهروندان تهرانی هم نیست.
او با تاکید بر اینکه ترافیک را باید به زیرزمین منتقل کرد، گفت: ایجاد متروهای اقماری توام با افزایش ظرفیت واگن در خطوط موجود درصد قابل‌توجهی از ترافیک سطح شهر را به زیرزمین انتقال خواهد داد که این امر ضمن کاهش تردد میزان خودروها، افزایش سرعت انتقال مسافرین و همچنین کاهش مصرف سوخت را هم موجب می‌شود.
به گفته عضو چهارمین دوره شورای اسلامی شهر تهران، ترافیک سبب پیمایش مسیر در دو برابر زمان موردنیاز آن شده که این امر با توجه به اتلاف سوخت خسارت بزرگی به اقتصاد کشور تحمیل کرده است.
راستگو بخش دیگری از ترافیک را مرتبط بافرهنگ ترافیک دانست و ادامه داد: «ارتقاء این فرهنگ نیازمند ارائه آموزش‌های لازم است که البته در این راستا نیز برنامه‌های و طرح‌های فرهنگی آموزشی فراوانی صورت گرفته است.»
او در ادامه به نقش مشارکت اجتماعی و فعالیت تخصصی سازمان‌های مردم‌نهاد در این حوزه اشاره کرد و گفت: سمن‌ها همواره مطالبه گر خواسته مردم و رفع مشکلات آن‌ها بوده‌اند به‌گونه‌ای که برنامه‌های متعددی از حساس سازی مسئولین نسبت به وضعیت موجود تا اقدام عملی در این راستا به انجام رسانده‌اند.
خسارت سنگین آلودگی هوا به اقتصاد
روز گذشته همچنین معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط‌زیست در نشست روز هوای پاک با اشاره به خسارت‌های سنگین آلودگی هوا به اقتصاد، گفت: کیفیت هوای کلان‌شهرها روبه بهبود است، اما هنوز به برنامه‌هایمان در این راستا دست نیافته‌ایم. آلودگی هوا خسارت‌های بسیار سنگینی به اقتصاد کشورها وارد می‌کند. طول عمر را کم می‌کند و موضوع هم فقط محدود به کشورهای درحال‌توسعه نیست.
او ادامه داد: «کشورهایی مثل چین، بحران شدید آلودگی هوا دارند که در ۲۳ شهر چین این مسئله حاد شده است. هند هم با این بحران روبه‌رو است، شهرهای اروپایی مثل پاریس، آتن و مادرید هم امسال مشکلات و معضلات آلودگی هوا داشته و مسئله محدود به نقطه‌ای خاص نیست و مشکل فراگیر است.»
به گفته ابتکار امروز می‌توانیم بگوییم کیفیت هوای کلان‌شهرهای ما نسبت به سال ۹۲ روبه بهبود بوده اما هنوز شرایط ما مطلوب نیست. معاون رئیس‌جمهوری تاکید کرد که در برخی شهرها به دلایل مختلف هنوز نتوانسته‌ایم به برنامه‌هایمان برسیم. هنوز در شهر تهران خودروهای فرسوده بسیاری داریم اگرچه از اول مهرماه امسال توانستیم تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری را متوقف کنیم.
نقش شهروندان در آلودگی هوا چیست؟
همچنین سرهنگ مراد مرادی، معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ با اشاره به نقش تک‌تک افراد جامعه در کاهش آلودگی هوا، گفت: نقش افراد در کاهش آلودگی هوا از مقولات رعایت حقوق شهروندی است.
او ادامه داد: اهمیت روزافزون موضوع محیط‌زیست و روند رو به ازدیاد آلاینده‌های زیست‌محیطی، مسئولان امر را بر آن داشت تا افکار عمومی و اقشار مختلف جامعه را نسبت به داشتن هوای پاک، برانگیزند چراکه راهکار اصلی کاهش آلودگی هوا، مشارکت مردمی و تشریک‌مساعی بین نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی است.
به گفته او علیرغم تصویب قوانین و مقررات لازم و تلاش مسئولین متاسفانه باگذشت 20 سال از تصویب قانون جلوگیری از آلودگی هوا، توفیق چندانی در این زمینه حاصل نشده است که علت این امر را باید در میزان مشارکت و نحوه دخالت و مسئولیت‌پذیری آحاد مختلف مردم جستجو کرد لذا شایسته است با سرلوحه قرار دادن اصل 50 قانون اساسی که حفاظت از محیط‌زیست را وظیفه همگانی قلمداد می‌کند، نسبت به ایفای نقش خود دراین‌باره، حساسیت ویژه‌ای داشته باشیم.
به گفته او باید توجه داشت که یک فرد می‌تواند هم نقش منفی و هم نقش مثبت در آلودگی هوا داشته باشد، به‌عنوان‌مثال خودروهای تک‌سرنشین به روند افزایش آلودگی هوا دامن می‌زنند اما افرادی که از وسایل نقلیه عمومی استفاده می‌کنند در جهت کاهش آلودگی هوا گام برمی‌دارند.
مرادی ادامه داد: «نقشی که ما در کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی و بالاخص کاهش آلودگی هوا، ایفا می‌‌کنیم از مقولات رعایت حقوق شهروندی است و از این جنبه هم تمام اشخاص حقیقی و حقوقی در قبال یکدیگر مسئولیت قانونی و حقوقی دارند. در جریان کاهش آلودگی هوا اشخاص حقیقی و حقوقی دارای نقش‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت هستند که به برخی از آن‌ها در ادامه اشاره‌شده است:
کاهش استفاده از وسایل نقلیه شخصی و توسعه سیستم حمل‌ونقل عمومی و ترغیب شهروندان به استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی
استفاده از سوخت‌های پاک
مراجعه مالکان خودرو به مراکز مجاز معاینه فنی و حصول اطمینان از سلامت زیست‌محیطی خودرو
الزام سازندگان خودروها به رعایت آخرین استانداردهای زیست‌محیطی
جایگزینی خودروهای نو و دارای استانداردهای بالاتر به‌جای خودروهای فرسوده
توسعه سیستم‌های مدیریت هوشمند ترافیک (ITS)
تشویق دارندگان وسایل نقلیه به نصب دستگاه‌های کاهش دهنده آلاینده‌های خروجی از اگزوز خودروها.
کاهش میزان سفرهای درون‌شهری از طریق توسعه دولت الکترونیک
هم‌پیمایی و استفاده از خودروهای اشتراکی توسط ساکنان مجتمع‌های مسکونی و اعطای تسهیلات تشویقی به آن‌ها نیز از دیگر کمک‌های افراد برای کاهش آلودگی هوا به شمار می‌رود.