سایر
بیماری های شایع
مروری بر ایدز و راه های ابتلا به آن و درمان های رایج
از زمان آلوده شدن بدن به HIV تا بروز ایدز ممکن است ۶ ماه تا ده سال و یا بیشتر طول بکشد در این مدت گرچه فرد به ظاهر سالم به نظر میرسد، اما ناقل بیماری است و میتواند افراد دیگر را آلوده کند.AIDS مخفف عبارت «نشانگان نقص ایمنی اکتسابی» به زبان انگلیسی است. بر اثر تخریب یاختههای دستگاه ایمنی بدن ناشی از اچ آی وی، برخی بیماریها و عفونتها فرصت مبتلاء کردن انسان را پیدا میکنند که موجب نشانهها و علائم متنوعی در بدن میشود. برخی از این نشانهها اولین بار در سال ۱۹۸۱ میلادی در افراد بالغ جوانی دیده شد که دچار نقصهای ایمنی مادرزادی نبودند و این تعجب پزشکان را برانگیخته بود. به همین لحاظ مجموعة این علائم را «نشانههای نقص ایمنی اکتسابی» یا ایدز نام نهادند، چون نمیتوانستند آن را به بیماری مشخصی نسبت دهند و هنوز اچ.آی.وی شناخته نشده بود. بنابراین ایدز مرحلهای است که اچ.آی.وی مدتها (چندماه تا چند سال) در بدن حضور داشته و موجب تخریب اکثر یاختههای دستگاه دفاعی بدن شده است و فرد مبتلاء مستعد بروز بیماریهای عفونی، سرطانها و مشکلات دیگر میگردد.اهمیت اچ.آی.وی/ایدز معضلی پزشکی-بهداشتی است که ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن بسیار گستردهاند.
موارد زیادی از بیماران ناشناخته باقی می مانند. بنابراین لازم است همه و به ویژه نوجوانان و جوانان آموزشهایی در راستای پیشگیری ببینند چون تاکنون واکسن و یا علاج قطعی برای این مشکل کشف نشده است و در آینده نزدیک نیز امکانپذیر نیست.
راههای انتقال
اچ آی وی در مایعات داخلی و مترشحه بدن انسان مبتلاء (بجز عرق و تا حدودی بزاق) وجود دارد، اما فقط از راه آمیزش جنسی، تبادل خون یا فرآوردههای آن و از مادر مبتلاء به جنین قابل سرایت از فردی به فرد دیگر است.
- آمیزش جنسی اگر زن یا مردی به ویروس ایدز آلوده باشد، میتواند ویروس را از راه تماس جنسی به دیگری منتقل کند. تماس جنسی موقعی ممکن است منجر به سرایت اچ.آی.وی شود که یک طرف دچار اچ.آی.وی/ایدز باشد و تبادل یا تماس مایعات بدن طرفین رخ دهد. بنابراین تماس جنسی مرد با مرد، مرد با زن، زن با زن در این شرایط ممکن است موجب سرایت شود. لازم به ذکر است در مقاربتها حتی اگر انزال (خروج منی از آلت مرد) هم رخ ندهد امکان سرایت وجود دارد چون مایعات مترشحة قبل از آن هم حاوی ویروس هستند.
- تبادل خون انتقال خون و فراوردههای آن اگر بدون اقدامات تشخیصی و ویروس زدایی انجام شود به احتمال بسیار زیادی موجب سرایت اچ.آی.وی میشود. امری که در کشور ما نیز برای بیماران هموفیلی و تالاسمی رخ داده است. لازم به ذکر است اهداء خون خطری برای سرایت به فرد اهداءکننده ندارد و فقط دریافت کنندگان خون در معرض خطرند. همچنین علیرغم انجام آزمایشهای تشخیصی بر روی تمام نمونههای خون در حال حاضر اگر دوره پنجره را در نظر بگیریم که در آن نتیجه آزمایش منفی خواهد بود، بنابراین هر دریافت خون و فرآوردههای آن باید برای آزمایش اچ.آی.وی اقدام کند. راه دیگر تبادل خون استفاده از سرنگ و ابزارهای تزریق مشترک (مانند پمپ دست ساز) است که مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی به ناچار یا ناآگاهانه از آنها استفاده میکنند. استفاده از هر نوع وسایل تیز و برندهای که به خون فرد مبتلا به اچ.آی.وی/ایدز آغشته شده باشد، مانند سرنگ، سوزن، مسواک (در صورت ایجاد خونریزی لثه) و وسایل خالکوبی ممکن است ویروس را منتقل کند. راه دیگر هم سرایت از طریق پیوند اعضاء (کلیه، کبد، لوزالمعده و …) است.
- مادر به جنین یا نوزاد مادران باردار اگر مبتلاء به اچ.آی.وی باشند محتمل است که در حین بارداری یا هنگام زایمان ویروس به فرزند آنان سرایت کند. همچنین شیردادن مادران اچ.آی.وی مثبت به فرزندانشان ممنوع است چون ویروس درون شیر نیز ترشح شده و منتقل میشود. انتقال در مراحل مختلف بارداری بدون داروهای پیشگیرانه در 25% تا 40% رخ میدهد. در صورتی که خانمهای اچ.آی.وی مثبت باردار بشوند لازم است داروهایی مصرف کنند که احتمال سرایت به فرزندشان را کم میکند. همچنین نوزاد متولد شده از این مادران باید مدتی داروی ضد اچ.آی.وی بگیرد و شش هفته و ۱۸ ماه پس از تولد آزمایش اچ.آی.وی بشود تا وضعیت ابتلائش مشخص گردد.
درمان
- داروهای ضد رتروویروس (ARV) نخستین روش درمان HIV هستند ARV . یکی از دو آنزیم ضروری برای تکثیر HIV را مهار میکنند. داروهای ضد ویروسی، HIV/AIDS را علاج قطعی نمیکنند اما زندگی مبتلایان به HIV را طولانی میکنند. درضمن برای جلوگیری از مقاوم شدن ویروس به دارو معمولاً چند دارو همزمان به فرد مبتلا داده میشود. ۴ دسته داروهای ضد ویروسی برای استفاده درمانی وجود دارد: شبه نوکلئوزیدهای مهارکننده reverse transcriptase ، مهارکنندههای reverse transcriptase غیر نوکلئوزیدی، مهارکنندههای پروتئاز و مهارکنندههای ورود ویروس به باخته ها
- مهارکنندههای پروتئاز Protease Inhibitors
یک نوع ضد ویروس هستند که تکثیر HIV را متوقف میکنند. آنها قسمتی از HIV را که آنزیم پروتئاز نامیده میشود، مهار میکنند. وقتی آنزیم مهار شد HIV، نسخههای ناقصی از ویروس میسازد که نمیتوانند یاختههای جدیدی را آلوده کند. معروفترین داروهای این گروه عبارتاند از indinavir،saquinavir،nelfinavir - بازدارندههای غیر نوکلئوزیدی ترانسکریپتاز معکوس
یک دسته داروهای ضد ویروسی میباشند که تکثیر HIV را به وسیله دخالت در یک آنزیم حیاتی ویروس کاهش میدهد. این آنزیم برای HIV ضروری است تا ماده ژنتیک خود را درون یاختهها ترکیب کند. برخی داروهای NNRTI عبارتاند از nevirapine,delavirdine , efavirenza - شبه نوکلئوزیدها (Nucleoside anlogues)
نظیرهای نوکلئوزیدی مهارکنندة ترانسکریپتاز این آنزیم HIV را مورد هدف قرار میدهند و از تبدیل RNA ویروس به DNA ویروسی جلوگیری میکنند. معروفترین داروهای این گروه عبارتاند از zidovudine ،lamivudine، zalcitabine، abacavir،didanosineو stavudine - مهار کنندههای ورود
این دسته اخیرا ابداع شدهاند و جلوی ورود ویروس را به گویچههای سفید میگیرند. از این جهت متفاوت با سه گروه قبلی هستند چون آنها پس از این که ویروس یاختهها را آلوده کرد جلوی تکثیر آن را میگیرند. تنها یک دارو از این دسته مورد تأیید مؤسسه غذا و داروی ایالات متحده است که انفیوورتاید (تجاری (Fuzeon نام دارد.
هپاتیت ب چیست؟ پیشگیری و درمان هپاتیت ب چگونه است؟
هپاتیت ب (Hepatitis B) یک عفونت حاد و جدی کبدی است،که توسط ویروس هپاتیت ب (HBV) بوجود میآید. در بعضی از افراد هپاتیت ب مزمن شده و باعث مشکلات کبدی، سرطان کبد و یا سیروز کبدی میشود. اکثر افراد مبتلا به هپاتیت ب بعد از طی مراحل درمان، کاملا بهبود پیدا میکنند. نوزادان و کودکان بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به نوع مزمن هپاتیت ب میباشند. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری میتوانید از واکسن های آن استفاده کنید، همچنین اگر به این بیماری آلوده شدهاید، میتوانید با اتخاذ اقدامات احتیاطی از پخش شدن ویروس HBV و آلوده شدن دیگران جلوگیری نمایید.
علایم ابتلا به هپاتیت ب کدام است؟
علایم و نشانههای هپاتیت ب مهمولا 3 ماه بعد از آلوده شدن به ویروس HBV ظاهر میشوند و میتوانند طیف گسترده ای از علایم را شامل شود، علایم هپاتیت ب میتواند شامل:
- درد شکم
- ادرار تیره
- تب
- درد مفاصل و ماهیچه ها
- کاهش و یا از دست دادن اشتها
- حالت تهوع و استفراق
- خستگی و ضعف
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها
- جوش های پوستی
زمانیکه هریک از علایم ذکر شده را در خود مشاهده کردید برای انجام آزمایش و دریافت مشاوره به پزشک مراجعه نمایید.
تفاوت هپاتیت ب حاد با هپاتیت ب مزمن؟
عفونت هپاتیت ب میتواند کوتاه مدت (هپاتیت حاد) و بلند مدت (هپاتیت مزمن) باشد.
- عفونت هپاتیت ب حاد کم تر از 6 ماه طول میکشد. اگر بیماری از نوع حاد باشد معمولا سیستم ایمنی بدن میتواند آنرا از بدنتان خارج کرده و بعد از چندماه سلامتی خود را بازیابید. اکثر بزرگسالانی که به هپاتیت ب مبتلا میشوند، به نوع حاد آن مبتلا شده اند.
- عفونت هپاتیت ب مزمن 6 ماه یا بیشتر طول میکشد. زمانیکه سیستم ایمنی بدن شما نتواند با ویروس مبارزه کند، هپاتیت ب مادام العمری شده و میتواند باعث بیماری های جدی همچون سیروز کبدی و یا سرطان کبد شود. اکثر نوزادان و کودکان بین 1 تا 5 سال که به ویروس هپاتیت ب آلوده میشوند، دچار نوع مزمن آن میشوند. ابتلا به این بیماری ممکن است تا مدت ها و تا زمانیکه فرد را شدیدا دچار بیماری شدید کبدی نکرده، مشخص نشود.
دلایل ابتلا به هپاتیت ب
دلیل ابتلا به بیماری هپاتیت ب، ویروس این بیماری بنام HBV یا ویروس هپاتیت ب است. این ویروس از فردی به فرد دیگر از طریق خون، منی و یا سایر مایعات بدن منتقل میشود. زمانیکه ویروس هپاتیت ب وارد کبد میشود، به سلول های کبد حمله کرده و همچنین شروع به تکثیر میکند. این فرآیند های هپاتیت ب در کبد باعث التهاب کبد میشود.دلایل معمول انتقال هپاتیت ب به بدن افراد شامل:
- تماس جنسی، درصورتیکه شما رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به این بیماری داشته باشید که خون، بزاق، منی و یا ترشحات واژنیاش وارد بدن شما شود، ممکن است شما مبتلا شوید.
- استفاده از سوزن مشترک، ویروس هپاتیت ب براحتی از طریق سوزن و سرنگ آلوده به خون فرد مبتلا منتقل میشود.
- انتقال از مادر به فرزند، زنان باردار مبتلا به این بیماری میتوانند ویروس را به بدن فرزند خود منتقل نمایند.
- فرو رفتن سوزن آلوده در بدن، هپاتیت ب برای افراد بخش بهداشت و همه افرادیکه بطور ناگهانی سوزن در بدنشان فرو میرود، یکی از بزرگترین نگرانی هاست.
چه افرادی در خطر ابتلا به این بیماری هستند؟
- افرادیکه رابطه محافظت نشده با بیشتر از یک شریک جنسی داشتهاند.
- افرادیکه رابطه جنسی محافظت نشده با فرد حاوی ویروس داشتهاند.
- ابتلا به یکی از انواع عفونت های مقاربتی همچون سوزاک یا کلامیدیا.
- افرادیکه با فرد مبتلا به بیماری هپاتیت ب زندگی میکنند.
- شغلی که شما را در برابر خون های آلوده قرار میدهد.
- مردان همجنس باز.
- مسافرانیکه به نواحی پرخطر همچون آفریقا، جنوب شرقی آسیا و آسیای مرکزی و شرق اروپا سفرکرده اند.
عوارض ابتلا به هپاتیت ب؟
ابتلا به عفونت مزمن هپاتیت ب میتواند باعث ایجاد مشکلات جدی تری همچون:
- سیروز کبدی که میتواند عملکرد کبد را ضعیف کند.
- سرطان کبدی، ابتلا به هپاتیت ب خطر ابتلا به سرطان کبدی را افزایش میدهد.
- نارسایی کبدی، زمانیکه عملکردهای حیاتی کبد از کار میافتند، فرد دچار نارسایی کبدی شده است. زمانیکه این اتفاق رخ دهد، فرد برای ادامه زندگی نیاز به پیوند زدن کبد دارد.
- ابتلا به عفونت هپاتیت D، هر فردیکه دچار بیماری مزمن هپاتیت ب باشد، در خطر ابتلا به عفونت هپاتیت D نیز قرار دارد. شما تا زمانیکه مبتلا به هپاتیت ب نشده باشید به هپاتیت نوع D مبتلا نمیشوید. ابتلا به هر دو نوع هپاتیت ب و D خطر ابتلای شما به عوارض هپاتیت را بیشتر میکند.
- مشکلات کلیوی، هپاتیت ب میتواند باعث بوجود آمدن مشکلات کلیوی و در نتیجه ایجاد نارسایی کلیوی شود.
هپاتیت ب چگونه مشخص میشود؟
یک آزمایش خون ساده میتواند مشخص کند که شما هماکنون و یا قبلا دچار بیماری هپاتیت ب شدهاید. همچنین پزشک میتواند به شما بگوید که واکسن این بیماری را دریافت کردهاید یا خیر.اگر پزشک شما مشکوک به مشکلات کبدی در نتیجه ابتلا به هپاتیت ب در شما باشد، با یک سوزن بخشی از کبد شما را برای آزمایش کردن بر میدارد. به اینکار بایوپسی کبد(بافت برداری کبد) میگویند.
درمان هپاتیت ب چگونه است؟
این درمان به سه نوع تقسیم میشود. این انواع شامل:
درمان برای پیشگیری از ابتلا
درصورتیکه شما در خطر این آلوده شدن به این ویروس قرار گرفتهاید، سریعا به پزشک مراجعه نمایید. درصورتیکه تا 24 ساعت پس از آلوده شدن گلوبولین ایمنی هپاتیت ب را دریافت کنید، ممکن است خطر ابتلا به بیماری در شما کاهش یابد.
درمان هپاتیت ب حاد
اگر پزشک شما تشخیص دهد که شما به نوع حاد بیماری مبتلا هستید، بیماری خودبخود خوب شده و شما به درمان خاصی نیاز ندارید. بجای درمان بیماری پزشک بر درمان علایم و نشانههای بیماری که حاصل مبارزه سیستم ایمنی بدن با بیماری است، تمرکز میکند.
درمان هپاتیت ب مزمن
درصورتیکه شما به نوع مزمن این بیماری مبتلا گشتهاید، پزشک شما ممکن است برای درمان از روشهای زیر استفاده کند، این روش ها شامل:
- استفاده از انواع داروهای ضدویروسی بسته به شرایط شما.
- پیوند کبدی در صورتیکه کبد شما بشدت آسیب دیده باشد.
درمان خانگی هپاتیت ب و تغییرات سبک زندگی
درصورتیکه شما مبتلا به ویروس هپاتیت ب هستید با رعایت موارد زیر جلوی ابتلای افراد دیگر به این بیماری را بگیرید. این موارد شامل:
- تنها راه عدم ابتلای همسر شما به بیماری هپاتیت ب اجتناب از رابطه جنسی در طول دوران بیماری است. درصورتیکه میخواهید رابطه جنسی داشته باشد، با همسرتان در اینباره مشورت نمایید، همچنین همیشه از کاندوم های جدید و از نوع لاتکس استفاده نمایید.
- سوزن و سرنگ خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.
- در صورت آلوده بودن به ویروس خون خود را اهدا نکنید.
- مسواک و تیغ خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.
- اگر باردار هستید با پزشک مشورت نمایید تا سریعا بعد از تولد نوزاد برای درمان وی اقدام شود.
درمان هپاتیت ب با طب سنتی یا جایگزین
هنوز مکمل یا داروی گیاهی تایید شده توسط سازمانهای جهانی برای درمان هپاتیت ب وجود ندارند. با اینحال بعضی از تحقیقات پیشنهاد میدهند که از گیاه خارمریم که خواص مفیدی برروی کبد و درمان زردی دارند در دوره این بیماری استفاده کنند. قبل از مصرف این گیاه برای اطلاع از فواید و مضرات آن با پزشکتان صحبت نمایید.
چگونگی پیشگیری از ابتلا به هپاتیت ب
واکسن هپاتیت ب یکی از راههای مفید و مناسب پیشگیری از ابتلا به این بیماری میباشد، سایر راههای پیشگیری و کاهش خطر ابتلا به هپاتیت ب شامل:
- خودداری از رفتارهای پرخطر و رابطه جنسی حفاظت نشده.
- استفاده از کاندوم تازه برای هربار رابطه جنسی.
- ترک مصرف مواد مخدر و داروهای غیرقانونی.
- توجه به رعایت نکات بهداشتی هنگام استفاده از خدمات سالن های تاتو.
- قبل از سفر به مناظق پرخطر خود را واکسینه نمایید.
- عدم استفاده از سوزن و سرنگ مشترک.
- عدم استفاده از مسواک و تیغ مشترک.
بیماری مننژیت چیست؟ علایم, دلایل, پیشگیری و درمان آن
مننژیت بیماری ای است که درآن غشاء مننژ یا (meninges) اطراف مغز و نخاع ملتهب می شود. ورم همراه با مننژیت اغلب باعث بروز نشانه های معمول بیماری مننژیت، شامل سردرد، طب و خشکی گردن می شود.
مننژیت در انواع ویروسی، باکتریایی، قارچی و غیره وجود دارد، اما عفونت های ویروسی معمولا شایع تر از سایر عفونت ها باعث ابتلای فرد به مننژیت می شوند. بسته به علت مننژیت ممکن است این بیماری بعد از چند هفته بهبود یافته و یا ممکن است زندگی فرد را تهدید نماید.
رایجترین نشانههای مننژیت سردرد و خشکی گردن همراه با تب، گیجی یا هشیاری دگرگون شده، استفراغ، و ناتوانی در تحمل نور (نورهراسی) یا صداهای بلند (صداهراسی) میباشد. معمولاً در کودکان فقط نشانههای غیراختصاصی مانند تحریکپذیری و خوابآلودگی مشاهده میشود. اگر ضایعه پوستی مشاهده شود، ممکن است نشان دهنده علت مشخصی برای مننژیت باشد؛ مثلاً، مننژیت در اثر باکتری مننژوکک ممکن است همراه با ضایعه پوستی مشخصی باشد.
مننژیت میتواند به دلیل نزدیکی التهاب به مغز و نخاع، زندگی بیمار را به خطر اندازد، بنابراین این بیماری را تحت عنوان فوریت پزشکی دسته بندی میکنند. اگر شک دارید که خود و یا یکی از اعضای خانواده تان دچار این بیماری شده اند، سریعا به بیمارستان مراجعه نمایید. درمان بموقع مننژیت باکتریایی جلوی بروز خیلی از عوارض جدی بیماری را می گیرد.
علایم بیماری مننژیت
اشتباه گرفتن علایم و نشانه های بیماری مننژیت با بیماری آنفلوانزا ممکن می باشد. علایم و نشانه های مننژیت در چند ساعت و یا بین 1 تا دو روز خود را نشان می دهند. علایم و نشانه هایی که در هرفرد بالای 2 سال ممکن است ظاهر شود، شامل:
- تب بالا و ناگهانی
- سردرد شدید
- خشکی گردن
- تهوع و استفراغ بهمراه سردرد
- گیجی و یا ناتوانی در تمرکز کردن
- تشنج
- خواب آلودگی و یا مشکل در بیدار شدن
- حساسیت به نور
- فقدان علاقه به خوردن و آشامیدن
- التهاب های پوستی در بعضی از انواع مننژیت
علایم بیماری مننژیت در کودکان شامل:
- تب بالا
- گریهی پی در پی
- بی خواب و بی قراری شدید
- تغذیه ضعیف
- برآمدگی در قسمت نرم بالای سر کودک
- خشکی گردن و بدن کودک
کودکان مبتلا به مننژیت بسختی آرام می شوند و حتی زمانیکه بغلشان می کنید، شدیدتر گریه می کنند.
دلایل ابتلا به مننژیت
معمول ترین دلیل ابتلا به مننژیت عفونت های ویروسی بوده که معمولا بدون درمان بهبود می یابند. بعضی اوقات علت مننژیت عفونت باکتریایی است. یکی دیگر از دلایل مننژیت که اغلب کم تر رخ می دهد عفونت های قارچی می باشند. از آنجاییکه مننژیت باکتریایی از همه خطرناک تر بوده و باعث مشکلات جدی می شود، پیدا کردن منبع عفونت مننژیتی، یکی از مهم ترین بخش های برنامه درمانی مننژیت می باشد.
اغلب ویروس هایی که باعث مننژیت ویروسی می شوند، شامل آنتروویروس، ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲، ویروس زونا (که به عامل آبله مرغان و زونا شناخته میشود)، ویروس اوریون، اچ آی وی می باشند.
سایر مواردیکه بجز موارد ذکر شده می توانند فرد را دچار مننژیت نمایند، شامل مواد شیمیایی، آلرژی به بعضی از داروها، بعضی از انواع سرطان و بیماری های التهابی همچون سارکوئیدوز می باشند.
عوامل خطرزا
عوامل و مواردیکه می توانند خطر ابتلا به مننژیت را افزایش دهند شامل:
- رد کردن نوبت واکسن – اگر شما یا کودکان یکی از نوبت های واکسن زدن را رد نمایید خطر ابتلای شما به بیماری مننژیت افزایش می یابد.
- سن فرد – اغلب انواع مننژیت ویروسی در سنین قبل از 5 سال رخ می دهند و اکثر موارد مننژیت ویروسی در افراد زیر بیست سال را تحت تاثیر قرار می دهد.
- زندگی در مکان های اجتماعی – داشنجویان ساکن در خوابگاه، پرسنل نظامی ساکن پایگاه های نظامی و کودکان مدرسه رو یا کودکانیکه در رورشگاه هستند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری می باشند.
- بارداری – اگر شما باردار هستید، در خطر بیشتری برای ابتلا به مننژیت قرار دارید.
- سیستم ایمنی مختل شده – عواملی که سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار داده همچون بیماری ایدز، الکلی بودن، دیابت و … می تواند فرد را مستعد ابتلا به مننژیت نماید.
عوارض بیماری مننژیت
مننژیت می تواند عوارضی جدی در پی داشته باشد. هرچه مدت بیشتری شما یا کودکان دچار بیمرای مننژیت درمان نشده باشید، بیشتر در خطر عوارض آن از جمله تشنج و آسیب عصبی دائمی از جمله موارد زیر هستید. انواع آسیب های عصبی مننژیت می توانند، شامل:
- از دست دادن شنوایی
- مشکل حافظه
- ناتوانی در یادگیری
- آسیب مغزی
- مشکل در راه رفتن
- تشنج
- نارسایی کلیه
- شک
- مرگ
تشخیص بیماری مننژیت
پزشک یا پرستار شما را معاینه کرده و مواردی هچون ضربان قلب شما، تب، تغییر وضعیت ذهنی و خشکی گردن را چک می نماید. اگر پزشک به اینکه شما دچار مننژیت شده اید شک داشته باشد، از آزمایش مایع نخاعی و سایر آزمایش ها همچون کشت خون، اشعه ایکس قفسه سینه و سی تی اسکن سر استفاده می نماید.
درمان بیماری مننژیت
درمان این بیماری بسته به نوع مننژیت شما یا کودکتان متفاوت است.
درمان مننژیت باکتریایی
مننژیت حاد باکتریایی نیاز به درمان سریع با آنتی بیوتیک های داخل وریدی و داروهای کورتیزونی برای اطمینان از بهبود و کاهش عوارض آن همچون ورم مغذی و یا تشنج دارد. آنتی بیوتیک و یا ترکیب آنتی بیوتیکی و دارویی شما که پزشکتان برای شما انتخاب می کند، بسته به نوع عفونت متفاوت می باشد.
درمان مننژیت ویروسی
آنتی بیوتیک ها قادر به درمان مننژیت ویروسی نیستند و در بیشتر موارد مننژیت ویروسی خود بخود در طول چند هفته بهبود می یابد. درمان انواع ساده مننژیت ویروسی شامل:
- استراحت
- مصرف فراوان مایعات
- داروهای مسکن برای کاهش درد و تب
اگر علت مننژیت شما ویروس تب خال است، می شود از داروی ضد ویروسی استفاده نمود.
درمان سایر انواع مننژیت
اگر علت مننژیت شما معلوم نباشد، پزشکتان شروع به استفاده از درمان های ضدویروسی و آنتی بیوتیکی تا زمان مشخص شدن علت بیماری می کند.
مننژیت قارچی با داروهای ضدقارچ درمان می شود. البته این داروها اثرات جانبی جدی داشته و ممکن است شروع درمان با این داروها تا زمان تشخیص آزمایشگاهی مننژیت قارچی به تعویق افتد.
مننژیت مزمن بسته به علت آن که عموما عفونت قارچی هست، درمان می شود.
مننژیت های غیرعفونی که بعلت حساسیت و یا بیماری های خود ایمنی رخ داده اند را ممکن است با داروهای کورتیزونی درمان نمایند. در بعضی از موارد نیاز به درمان خاصی نبوده و بیماری خود بخود بهبود می یابد. در مننژیت مرتبط با سرطان نیز نیاز به درمان سرطان برای درمان مننژیت دارد.
پیشگیری از بیماری مننژیت
مننژیت باکتریایی و ویروسی واگیردار هستند، البته هیچکدام به واگیرداری سرماخوردگی یا آنفولانزا نیستند. احتمال انتقال هر دو از طریق ذرات ترشحات تنفسی در حین برخوردهای نزدیک مانند بوسیدن، عطسه یا سرفه کردن به طرف کسی وجود دارد، اما صرف تنفس هوایی که فرد مبتلا به مننژیت در آن نفس کشیده است باعث انتقال آنها نمیشود. مننژیت ویروسی معمولاً توسط آنتروویروسها به وجود میآید، و بیشتر از طریق آلودگی مدفوعی منتشر میشود. احتمال آلودگی را میتوان با تغییر رفتارهای منجر به انتقال کاهش داد.
بعضی از انواع خاص واکسن ها می توانند از ابتلا به بعضی از مننژیت ها پیشگیری نمایند. این واکسن ها شامل:
- واکسن هموفیلوس (HiB vaccine) در کودکان جلوی شیوع یکی از انواع مننژیت باکتریایی را می گیرد.
- واکسن کونژوگه پنوموکوک (pneumococcal conjugate vaccine) نیز از سایر روش های موثر در پیشگیری از ابتلا به مننژیت پنوموکوکی می باشد.
افراد خانواده و کسانیکه رابطه نزدیکی با فرد مبتلا به مننژیت مننگوکوکی دارند، باید از داروهای آنتی بیوتیکی برای پیشگیری از ابتلایشان به این نوع مننژیت دریافت نمایند.
واکسیناسیون مننگوکوکی (meningococcal) برای افراد زیر توصیه می شود:
- نوجوانان در سنین 11 تا 12 سال که وارد دبیرستان می شوند و تاکنون این واکسن را دریافت نکرده اند.
- همه دانشجویان سال اول دانشگاه که قصد اقامت در خوابگاه دارند.
- کودکان دو ساله و یا بزگتر که طحال نداشته و یا دچار سایر مشکلات سیستم ایمنی هستند.
- افرادیکه قصد سفر به کشورهایی دارند که مننگوکوک در آنجا شایع می باشد.
بیماری زونا: علایم, دلایل, پیشگیری و درمان
بیماری زونا چیست؟
بیماری زونا (Shingles) و یا (Herpes Zoster) یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد راش های دردناک برروی پوست می شود. هرچند راش های پوستی ناشی از بیماری زونا در هر قسمت از بدن ممکن است ظاهر شود، اما اغلب بشکل نواری از تاول در سمت راست و یا چپ نیم تنه بالایی ظاهر می شود. بیماری زونا در نتیجه آلوده شدن به ویروسی به نام واریسولا زوستر (ویروسی که باعث آبله مرغان نیز می شود) بوجود می آید. بعد از ابتلا به آبله مرغان، ویروس بشکل غیرفعال در نزدیکی نخاع و مغز شما باقی می ماند. در سالهای بعد ویروس می تواند به شکل بیماری زونا فعال شده و ظاهر گردد.
با اینکه بیماری زونا یک بیماری کشنده نیست، اما می تواند بسیار دردناک باشد. واکسن ها می توانند به کاهش خطر ابتلا به بیماری زونا کنند و درمان بموقع می تواند شدت عوارض و طول دوره عفونت را کم نماید.
علایم بیماری زونا
علایم و نشانه های بیماری زونا عموما در یک ناحیه کوچک برروی بدن ظاهر می شود. این علایم و نشانه ها می توانند شامل:
- درد، سوزش، بی حسی و یا سوزن سوزن شدن
- راش های سرخ که چند روز بعد از درد ظاهر می شود
- تاول های پر از مایعات که ممکن است بترکند
- خارش
همچنین بعضی از افراد موارد زیر را نیز تجربه می نمایند:
- تب و لرز
- درد و خشکی عمومی
- سردرد
- خستگی
درد عموما اولین نشانه بیماری زونا می باشد. در بعضی از افراد این درد می تواند، شدید و سخت باشد. بسته به محل درد، ممکن است بعضی از اوقات این بیماری با مشکل و بیماری سایر نقاط بدن همچون بیماری های قلبی، بیماری های ریوی و یا بیماری های کلیه اشتباه گرفته شود. بعضی از افراد حتی بدون ظاهر شدن راش دردهای ناشی از بیماری زونا را تجربه می نمایند.
اگر شک دارید که به بیماری زونا مبتلا گشته اید، میبایست سریعا به پزشک مراجعه نمایید، بخصوص اگر درد و یا راش در نزدیکی چشم ها ظاهر شد، بالای 65 سال دارید، شما و یا فردی از خانواده شما سیستم ایمنی ضعیفی دارید و یا راش پخش شده و دردناک می باشد.
دلایل ابتلا به بیماری زونا
بیماری زونا در نتیجه آلوده شدن به ویروس واریسلا زوستر (varicella-zoster) رخ می دهد. هرکس که به آبله مرغان مبتلا شده باشد، در خطر ابتلا به بیماری زونا می باشد. بعد از بهبود از بیماری آبله مرغان، ویروس وارد سیستم عصبی شما شده و برای سالها آنجا به آرامی باقی می ماند. سرانجام ممکن است ویروس دوباره فعال شده و از طریق سیستم عصبی شما به پوستتان منتقل شود.
دلیل بازفعال شدن ویروس واضح نمی باشد، اما ممکن است ناشی از پایین آمدن ایمنی بدن نسبت به عفونت ها در اثر افزایش سن باشد. بیماری زونا در افراد مسن و آنها که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، شایع تر می باشد. ویروس واریسلا زوستر جزئی از گروهی از ویروس ها که هرپس زوستر نام دارند، که شامل ویروس های عامل تبخال دهان و زگیل تناسلی می باشند. به همین دلیل بیماری زونا به نام هرپس زوستر نیز شناخته می شود. البته ویروس عامل آبله مرغان و بیماری زونا با ویروس عامل تبخال دهان و زگیل تناسلی یکی نمی باشد.
آیا فرد مبتلا به بیماری زونا مبتلا کننده است؟
فرد مبتلا به بیماری زونا می تواند ویروس واریسلا زوستر را به هرکسی که در برابر آبله مرغان ایمن نیست، انتقال دهد. این انتقال عموما از طریق تماس مستقیم با زخم های باز راش های پوستی بیماری زونا رخ می دهد. زمانیکه آلوده شدید، بدن شما بجای زونا شروع به تولید آبله مرغان می نماید. آبله مرغان در بعضی افراد خطرناک می باشد. تا زمانیکه تاول های بیماری زونای شما خوب نشده، شما مسری هستید و باید از تماس جسمی با افردیکه، سیستم ایمنی ضعیفی دارند، تازه متولد شده اند و یا زنان باردار اجتناب نمایند.
عواملیکه خطر ابتلا به بیماری زونا را افزایش می دهند؟
هرکسیکه تاکنون آبله مرغان داشته است، در خطر ابتلا به بیماری زونا می باشد. فاکتور ها و عواملیکه باعث افزایش خطر این بیماری می شوند، شامل:
- افزایش سن – بیماری زونا در افراد بزرگسال بالای 50 سال شایع تر می باشد. خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن افزایش می یابد.
- بیماری ها – بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند همچون سرطان و یا اچ آی وی و ایدز، می توانند خطر ابتلا به بیماری زونا را افزایش دهند.
- درمان سرطان – افرادیکه تحت درمان های شیمی درمانی و رادیودرمانی هستند، بدلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی بدنشان در خطر می باشند.
- داروها – داروهای پیشگیری از پس زدن اندام های اهدا شده و همچنین مصرف طولانی مدت داروهای استروئیدی خطر ابتلا به این بیماری را بدلیل ضعیف کردن سیستم ایمنی بدن، افزایش می دهند.
عوارض بیماری زونا کدام اند؟
شایع ترین عارضه ی بیماری زونا، بیماری ای است که به آن نورالژی بعد از زونا (post-herpetic neuralgia)، می باشد. افراد مبتلا به نورالوژی بعد از زونا، درد شدیدی در نواحی ایکه قبلا راش داشته اند، حتی بعد از پاک شدن راش ها حس می نمایند. درد ناشی از نورالوژی می تواند شدید و ناتوان کننده باشد، اما عموما بعد از چندهفته و یا چندماه بهبود می یابد. در بعضی از افراد این درد تا سالها باقی می ماند.
هرچه سن افراد افزایش می یابد، خطر ابتلای افراد به نورالوژی ناشی از زونا بیشتر شده و درد آن نیز شدیدتر می شود. نورالوژی بعد از زونا عموما در افراد زیر 40 سال رخ نمی دهد.
بیماری زونا می تواند باعث عارضه های شدید به بدن ازجمله چشم ها شود. در موراد بسیار نادر بیماری زونا می تواند باعث پنومونی، مشکلات شنوایی، نابینایی، التهاب مغزی و یا حتی مرگ شود.
درمان بیماری زونا
چندین داروی ضدویروسی از قبیل acyclovir، valacyclovir و famciclovir برای درمان بیماری زونا موجود می باشند. این داروها به کوتاه کردن مدت و شدت بیماری کمک می نمایند، اما برای تاثیر بیشتر، میبایست هرچه زودتر بعد از ظاهر شدن راش استفاده شوند. بهمین دلیل افرادیکه به بیماری زونا مبتلا هستند و یا فکر می کنند، مبتلا به این بیماری می باشند، باید سریعتر به پزشک مراجعه کرده و با وی مشورت نمایند.
داروهای مسکن می توانند به کاهش درد بیماری زونا کمک کنند. همچنین لوسیون کالامین، و حمام بلغور جو دوسر کلوئیدی و حمام و کمپرس سرد نیز می توانند، به کاهش خارش و درد کمک نمایند.
پیشگیری از ابتلا به بیماری زونا
تنها راه کاهش خطر بیماری زونا و نورالوژی بعد از زونا، واکسینه شدن می باشد. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری های ایالات متحده پیشنهاد می کند که افراد 60 ساله و بزرگسال تر، یک دوز واکسن زونا دریافت نمایند. اگر در مورد بیماری زونا و واکسن آن سوالی دارید میبایست با پزشکتان دراینباره مشورت نمایید. واکسن بیماری زونا از طرف سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای افراد بالای 50 سال و بیشتر تایید شده است. این واکسن صددرصد تصمین کننده عدم ابتلا به بیماری زونا نمی باشد، اما در صورت ابتلا شدت بیماری را کاهش می دهد و خطر نورالوژی بعد از زونا را کاهش می دهد. این واکسن ها بعنوان روشی پیشگیری کننده استفاده شده و بعنوان یک درمان در افراد مبتلا از آنها استفاده نمی شود.
همچنین واکسن پیشگیری از بیماری آبله مرغان نیز در کودکان و بزرگسالانیکه به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده اند، توصیه می شود. هرچند این واکسن نیز صددرصد پیشگیری کننده نیست اما شدت و عوارض بیماری آبله مرغان و زونا را کاهش می دهد.
کولیت روده چیست؟ علایم و درمان آن
کولیت اولسراتیو (Ulcerative colitis) که به کولیت روده (ورم و یا آماس روده) نیز معروف است، یکی از انواع بیماری های التهابی روده است که باعث التهاب طولانی مدت در بخشی از دستگاه گوارش می شود. همانند بیماری کرون که یکی دیگر از انواع بیماری های التهابی روده می باشد، کولیت روده نیز می تواند ناتوان کننده و خطرناک باشد. از آنجاییکه کولیت روده بیماری مزمنی است، علایم و شدت آن در گذر زمان بدتر می شود. کولیت روده عموما داخلی ترین سطح روده بزرگ (کولون) و راست روده (رکتوم) را تحت تاثیر قرار می دهد. درمان کاملی برای بیماری کولیت روده وجود ندارد، اما درمان هایی برای کاهش شدید علایم و شدت بیماری کولیت روده موجود می باشد.
علایم بیماری کولیت روده
علایم و نشانه های بیماری کولیت روده بسته به شدت آن متفاوت بوده و ممکن است خود را کم کم و یا ناگهانی نشان دهند. تقریبا نصف افراد مبتلا به بیماری علایمی معتدل و معمولی حس می نمایند، بعضی دیگر علایم شدید تری و در دوره های زمانی بیشتری حس می کنند. خیلی از عوامل از جمله عفونت های تنفسی و یا استرس های جسمی می توانند باعث حملات بیماری کولیت روده شوند. علایم این بیماری و حملات آن شامل:
- شکم درد
- صدا دادن شکم
- خون چرک درون مدفوع
- اسهال
- تب
- تنسموس (درد رکتوم یا راست روده)
- کاهش وزن
- کاهش رشد در کودکان
سایر علایم بیماری می تواند شامل:
- خونریزی دستگاه گوارش
- درد و تورم مفصل
- زخم دهان (زخم)
- تهوع و استفراغ
- توده های پوستی و زخم پوست
دلایل کولیت روده
مانند بیماری کرون، کولیت روده (کولیت اولسراتیو)، باعث التهاب و زخم در روده می شود، هرچند که برخلاف بیماری کرون که قسمت های مختلف روده را تحت تاثیر قرار می دهد، این بیماری فقط بر یک بخش متوالی را تحت تاثیر قرار می دهد. هیچ کس درباره علت اصلی این بیماری مطمئن نیست، اما درباره چیزهایی که محرک ابتلا به این بیماری نیستند، اجماع وجود دارد. محققان معتقداند استرس عامل اصلی ابتلا به این بیماری نبوده ولی می تواند شدت آن را بدتر نماید. تفکر اخیر دانشمندان این هست که موارد زیر می توانند، عامل این بیماری باشند:
- سیستم ایمنی بدن – بعضی از دانشمندان معتقداند یک نوع ویروس یا باکتری، می تواند باعث ابتلا به بیماری کولیت روده شود. زمانیکه دستگاه ایمنی بدن درحال مبارزه با ویروس و یا باکتری است، دستگاه گوارش ملتهب می شود. در ضمن ممکن است، التهاب ناشی از واکنش خودایمنی باشد که در آن سیستم ایمنی بدن شما حتی درصورت عدم وجود باکتری و یا ویروس خاصی اقدام به واکنش و فعالیت نماید.
- عوامل ارثی – از آنجاییکه خطر ابتلا به این بیماری درصورتیکه در خانواده شما سابقه آن وجود داشته باشد، بیشتر است، محققان معتقداند عوامل ژنتیکی می توانند در این زمینه موثر باشند. با اینحال خیلی از افراد مبتلا به این بیماری سابقه ابتلای خانوادگی به این بیماری را ندارند.
عوارض کولیت روده
عوارض ممکن این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی شدید
- سوراخ در کولون
- خشکی شدید بدن
- بیماری های کبدی(درموارد نادر)
- سنگ کلیه
- پوکی استخوان
- التهاب مفاصل، پوست و یا چشم ها
- افزایش خطر سرطان روده بزرگ (کولون)
نحوه تشخیص بیماری کولیت روده
معمولا برای تشخیص این بیماری از کولونوسکوپی بهمراه نمونه برداری استفاده می شود. همچنین از کولونوسکوپی برای تشخیص اینکه افراد مبتلا به بیماری کولیت روده به سرطان کولون نیز مبتلا هستند یا خیر استفاده می شود. اگر شما مبتلا به این بیماری هستید باید بسته به تشخیص پزشک چند سال بعد از ابتلا به بیماری و بعد از آن هر یک یا دوسال یکبار باید آزمایش کولونوسکوپی انجام دهید. سایر آزمایش های مورد استفاده برای تشخیص این بیماری شامل معاینه مقعدی، معاینه کامل شکم، معاینه مفاصل، آزمایش خون و مدفوع و تصویربرداریهای پزشکی مانند رادیوگرافی با ماده حاجب می باشند.
درمان کولیت روده
درمان دارویی کولیت روده
این بیماری مزمن بوده، دارای علاج قطعی نمیباشد، بنابراین آموزش نحوه زندگی با آن مهم است. بیماران باید تحت نظارت مداوم برای بیماری قرار گیرند، تا به بیمار در جهت جلوگیری از بدتر شدن شرایط وی کمک شود. داروهایی برای به کنترل علایم و بهبود کیفیت زندگی بیمار تجویز میشوند. داروها منجر به علاج بیماری نمیشوند اما کمک میکنند که بیمار بتواند مانند افراد سالم زندگی کند. مقدار مصرف دارو باید با مراجعه مکرر به پزشک تنظیم شود و در صورت بروز عوارض جانبی داروها ممکن است لازم باشد که داروها تغییر کند. مصرف کامل و به موقع داروها منجر به بازیافت سلامتی شده از عوارض بعدی جلوگیری میکند. شایعترین داروهای ضدالتهابی برای درمان بیماریهای التهابی روده، ترکیبات 5ASA نامیده میشوند مانند سولفاسالازین و مسالازین. این ترکیبات به کنترل نشانههای بیماری پس از مدتی مصرف، کمک میکنند. این داروها به صورت خوراکی و یا تنقیه یا شیاف تجویز میشوند.
عوارض جانبی داروها در کوتاه مدت شامل تغییرات خلق و خو، مشکلات خواب، افزایش/کاهش وزن، تغییر شکل بدن (مانند بزرگ شدن شکم و ورم کردن صورت)، صورت باد کرده و بروز آکنه یا جوش صورت است ، خشکی پوست بدن بویژه کف دست و صورت ، ریزش مو و حتی در بعضی موارد عقیم شدن موقتی و عوارض کمتر معمول اما شدیدتر، عبارتند از تب، مشکلات قلبی و کبدی. عوارض جانبی شدید میتوانند نشانه حساسیت به ماده سولفا نیز باشد. که در این صورت باید داروی دیگری برای بیمار تجویز شود. بروز هر گونه عارضه جانبی بر اثر مصرف داروهای جدید نیاز به تماس گرفتن با پزشک را میطلبد.
درمان جراحی کولیت روده
جراحی برای برداشت کولون باعث علاج بیماری کولیت اولسراتیو می شود. از جراحی عموما زمانی استفاده می شود که:
- ورمی که به هیچ نوع درمانی جواب نمی دهد.
- تغییر در لایه های کولون که بنظر می رسد تغییرات پیش سرطانی باشند.
- عوارض جدی بیماری
درمان با رژیم غذایی
بعضی از انواع خوراکی ها باعث شدیدتر شدن اسهال و یا باد شکم می شوند. رژیم غذایی پیشنهادی شامل:
- مصرف وعده های غذایی کوچک
- مصرف مقدار زیادی مایعات
- اجتناب از مصرف غذاهایی که به آنها حساسیت دارید
- مصرف میوه و سبزیجات (فیبر) خام یا پخته
- محدود کردن مصرف لبنیات (درصورت اجبار به محدود کردن لبنیات باید با مکمل های کلسیمی، کمبود کلسیم را جبران نمایند)
درمان با مدیریت استرس
ممکن است درصورت ابتلا به این بیماری شما نگران، هیجان زده، ناراحت و یا افسرده شوید. سایر مشکلات استرس زا در زندگی نیز می توانند باعث مشکلات گوارشی گردد. با مشورت با پزشک و یا مشاور برای مدیریت استرس خود مشورت نمایید.
درمان با طب جایگزین
خیلی از افراد مبتلا به بیماری های التهابی روده، از قبیل کولیت الوسراتیو یا بیماری کرون از انواع درمان های مکمل برای درمان بیماری استفاده می نمایند. فعلا درمان جایگزین تایید شده ای برای درمان این بیماری موجود نیست، اما بعضی از موارد مکمل و جایگزین که می شود استفاده نمود شامل:
- پروبیوتیک ها – محققان معتقداند که اضافه کردن باکتری های خوب همچون پروبیوتیک ها به دستگاه گوارش برای مبارزه با بیماری کمک می نماید.
- روغن ماهی – از روغن ماهی بعنوان ماده ای ضدالتهاب استفاده می شود، اما تاثیر آن برروی کولیت روده بخوبی معلوم نبوده و مختلف می باشد.
- آلوئه ورا – ادعا می شود که آب آلوئه ورا خاصیت ضدالتهابی در افراد مبتلا به این بیماری دارند، اما هنوز با مدارک قطعی علمی ثابت نشده است.
- طب سوزنی – چند تحقیق علمی نشان می دهند که طب سوزنی تاثیراتی در بیماری کولیت روده دارد. با استفاده از طب سوزنی می توان شدت درد این بیماری را کاهش داد.
- زردچوبه – کورکومین، ترکیبی که در زردچوبه یافت می شود، به بهبود این بیماری کمک می نماید، بااینحال تحقیقات بیشتری برای اثبات این موضوع لازم می باشد.
توجه داشته باشید که نباید بدون اطلاع و مشورت پزشک خود اقدام به استفاده از طب سنتی و یا جایگزین نمایید.
مضرات مصرف بی رویه ویتامین ها و مکمل ها
مردم معمولا اگر احساس بیماری و کسالت نکنند آنتیبیوتیک نمیخورند اما بسیاری از آنها بهرغم عدم نیاز بدنشان از انواع مکملهای ویتامینی استفاده میکنند.
در حالی که در بیشتر مواقع تنها عوارض مصرف بیرویه و غیرضروری ویتامینها هدر دادن پول است و ویتامین مازاد بدن به راحتی از راه ادرار دفع میشود اما مصرف میزان افراطی ویتامینهای غیرضروری با پیامدهای جدی برای سلامتی همراه است. گاهی افراد با این سوال روبهرو میشوند که آیا مصرف زیاد مکملهای ویتامینی میتواند کشنده هم باشد؟
مدیکال دیلی دراینباره منتشر کرد؛ ویتامینها ترکیبهای ارگانیکی به حساب میآیند که میزان محدودی از آنها برای سلامت بدن ضرورت دارد. بدن بهطور معمول میزان ضروری آنها را از طریق رژیم غذایی دریافت میکند اما در برخی مواقع فرد با کمبود ویتامینها مواجه میشود که البته تشخیص آن به عهده متخصص و پس از انجام آزمایشات لازم است.
«ماریسا پولئو»، متخصص تغذیه از پنسیلوانیا گفت: مصرف میزان زیادی از ویتامینها و مکملها پیامدهای منفی به دنبال دارد. اگرچه بسیاری از ویتامینهای قابل حل در آب زمانی که به میزان زیادی مصرف شوند دفع میشوند اما انواع دیگر آنها در بدن باقی میمانند. این ویتامینها میتوانند سمی شوند و عوارض جانبی جدی برای بدن داشته باشند. عوارض مصرف بیرویه برخی از پرمصرفترین ویتامینها به شرح زیر است:
آهن
کمخونی، بیماریای است که به دلیل نبود میزان کافی گلبول قرمز در خون به وجود میآید. گلبولهای قرمز مسئول رساندن اکسیژن کافی به بافتهای بدن هستند. این کمبود در میان زنان شایعتر است و میتواند موجب بروز علایمی همچون خستگی و احساس کسالت شود. پزشکان به افراد توصیه میکنند خود اقدام به تشخیص این بیماری نکرده و بهخصوص از خوددرمانی پرهیز کنند. مازاد آهن غیرضروری در بدن انباشته میشود و میتواند به سطح سمی افزایش پیدا کند. همچنین زیادهروی در مصرف آهن با گذشت زمان موجب تغییر رنگ پوست، بزرگ شدن کبد، درد شکمی، ریتم نامرتب قلب و عوارض دیگر میشود.
در زنان باردار مصرف میزان فزایندهای از آهن شایع است. یک تحقیق در هند نشان میدهد مصرف بالای آهن در زنان سالم میتواند به مشکلاتی همچون تولد نوزاد با وزن پایین، تولد نوزاد نارس، رشد ناقص جنین منجر شود.
پزشکان به افراد توصیه میکنند به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن ٢٠ میلیگرم آهن مصرف کنند و مصرف میزان بیشتری از آن میتواند منجر به درد شکم، استفراغ، تند شدن نفس و حتی کما شود.
ویتامین C
این ویتامین بدونشک یکی از شناختهشدهترین و پرمصرفترین انواع ویتامینها به حساب میآید. کمبود ویتامین C موجب از دست رفتن دندان، آکنه، خستگی و حتی مرگ میشود. همچنین مصرف ویتامین C میتواند با سرماخوردگی مقابله کند. توصیه میشود ویتامین C مورد نیاز بدن از طریق مصرف مواد خوراکی حاوی آن تأمین شود. به گفته پزشکان مصرف پیش از حد ویتامین C خطری را متوجه فرد نمیکند. بهطور معمول محدوده مصرف ویتامین C حدود ٢٠٠٠ میلیگرم در نظر گرفته میشود. اگرچه مصرف زیاد این ویتامین کشنده نیست اما افرادی که در طول یک روز این میزان ویتامین را مصرف میکنند ممکن است دچار علایمی چون استفراغ، سردرد، بیخوابی و ترش کردن شوند. هرچند مصرف بیش از ١٠٠٠ میلیگرم از این ویتامین نیز میتواند منجر به اسهال شود.
ویتامینA
این ویتامین به دلیل تاثیرگذاری بر قدرت بینایی شناخته شده است. همچنین به شکلگیری و حفظ سلامت پوست، دندان، بافت اسکلتی و نرم بدن کمک میکند. بررسیها حاکی از آن است افرادی که میزان کافی ویتامین A دریافت نمیکنند بیشتر مستعد بیماریهای عفونی و اختلالات بینایی هستند. با این حال مصرف بیش از حد ویتامین A با عوارض جانبی همچون حالت تهوع، اسهال، استفراغ، از دست رفتن اشتها، خستگی، سردرد، تاری دید، درد استخوان، از دست رفتن مو و آسیب دیدن کبد همراه است. حتی مقدار زیاد آن در افراد سیگاری خطر بروز سرطان ریه را تشدید میکند. یکی از مشکلات مصرف بیش از حد ویتامین A این است که میزان مازاد آن از بدن دفع نمیشود بلکه در کبد انباشت میشود.
مولتی ویتامین
بررسیها نشان میدهد مصرف میزان بالایی از این نوع ویتامینها برای سلامت خوب نیست. بهطورکلی مصرف بیش از حد مولتی ویتامین ها به خودی خود خطرناک است حتی اگر به شکل مولتی ویتامین های پاستیلی میوهای باشد که اغلب نیز برای اطفال تجویز میشوند.
بنابراین گاهی مصرف بدون کنترل و نظارت یک ویتامین ساده میتواند فرد را تا مرز کما ببرد و جان او را به خطر بیندازد. پس نوبت بعد اگر تصمیم گرفتید مکمل ویتامینی بخرید توصیه میکنیم برای اینکه سلامت خود را به خطر نیندازید حتما به یک متخصص مراجعه کرده و طبق تجویز او، ویتامین مصرف کنید.
بهترین ویتامین ها برای کاهش استرس
همه ما روشهایی برای کاهش استرس داریم: پیادهروی طولانی در اطراف خانه، غوطهور شدن در وانی خوشبو، خواندن کتابی که ماههاست قصد مطالعه آن را دارید. اگر بگوییم که آزاد کردن تمام اضطراب اضافی میتواند به آسانی جایدادن یک یا دو قرص ویتامین در برنامه روزانه شما باشد، چه عکسالعملی نشان میدهید؟
تحقیقات نشان داده است که در واقع برخی از ویتامینهای مشخص ٬ توانایی کاهش استرس را دارند. اگر از همسرتان که در خمیر دندان را نبسته یا فرزندتان را در نزدیکترین ایستگاه آتشنشانی جا گذاشته (محض خنده و شوخی) عصبانی هستید و میخواهید تلافی کنید این دو روش سالمتر (از نظر اخلاقی) را بررسی کنید!
بهترین ویتامین ها برای کاهش استرس کدامند ؟
· ویتامین B
ویتامین B های مختلف زمانیکه با ب کمپلکس ترکیب شوند، تبدیل به یک نیروگاه واقعی برای تسکین استرس میشوند. یافتههای مجله Best Health Magazine ٬ در پژوهشی در ارتباط با افراد مبتلا به اختلالات هراسی، وسواس یا افسردگی حاکی از این است که زمانی که شرکتکنندهها مقدار مشخصی از اینوزیتول که یک جزء از ویتامینBکمپلکس است را دریافت کردند، دوز ویتامین موثر بود و اثرات جانبی کمتری نسبت به داروهای ضداضطراب قبلی داشت. از آنجا که ویتامین B1، B3، B5 ، B12 و فولیک اسید بر قند خون، ترکیب سروتونین، افسردگی و سلامت غدد فوقکلیوی ما تاثیر میگذارند، به عنوان کلیدی برای سرکوب کردن اضطراب در نظر گرفته شدهاند. اگر دنبال منابع غذایی هستید که شامل مقدار زیادی از ویتامینB باشند، توصیه میکنیم گوشت بیشتر، ماهی (مخصوصا سالمون)، غلات سبوسدار، سیبزمینی، موز، سبزیجات با برگ تیره و لوبیا را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
· منیزیم
منیزیم برای سلامتی روحی و جسمی ما ضروری است، تخمین زده شده که حدود 75درصد از جمعیت آمریکا کمبود منیزیم دارند. با در نظر گرفتن فواید این ماده معدنی ممتاز، این کمبود بسیار ناراحتکننده است. منیزیم به تقویت سیستم عصبی ما کمک میکند و همچنین میتواند نقش بزرگی در سرکوب اضطراب، ترس، عصبانیت، بیقراری و زودرنجی ایفا کند. همینطور به محافظت از قلب و عروق خونی نیز کمک شایانی میکند. اگر تشخیص داده شده که کمبود منیزیم دارید، اضافه کردن یک مکمل روزانه به رژیم غذایی شما ضروری است. اگر چه میزان مصرف روزانه توصیهشده در حدود 400 تا 600 میلیگرم برای هر روز است، اما میزان جذب متوسط منیزیم حدود 175میلیگرم در روز است. اگر قصد دارید منیزیم بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید، خوردن سبزیجاتی با برگ تیره، آجیل، ماهی، لوبیا، غلات سبوسدار، آووکادو، ماست، موز، میوه خشکشده و شکلات تلخ (در حد اعتدال!) را توصیه میکنیم.
· ویتامین D
حالا که با هوای گرم و روزهای آفتابی پیشِ رو هستیم، واقعا میتوانیم از فواید ویتامین D بهره ببریم. برای آن دسته از افرادی که در اقلیم آفتابیتری زندگی میکنند، بدن عملاً میتواند دوز مورد نیاز روزانه از ویتامین دی را از طریق اشعه ماوراءبنفش خورشید دریافت کند. افرادی که تشخیص داده شده که کمبود ویتامین D دارند، اغلب متوجه میشوند که از اضطراب و افسردگی فصلی رنج میبرند. این ویتامین ضروری همچنین برای سیستم ایمنی، سلامت استخوان و سلامت قلب مهم است و این باور وجود دارد که از بدن در مقابل سرطان محافظت میکند. این ویتامین محلول در چربی را میتوان در غذاهایی مانند تخممرغ، روغنها و ماهیهای چرب مانند سالمون یافت.
· امگا 3
اکثر ما با فواید روغنماهی آشنا هستیم، اگرچه ممکن است ندانید که عناصر خاصی از امگا 3 ، مانند EPA – ایکوزاپنتانوئیک اسید: اسید چرب موجود در روغنماهی، که میتواند کلسترول خون را کاهش دهد – و DHA – دوکوزاهگزانوییک اسید – در واقع به عنوان عواملی در جهت کاهش افسردگی و خشم شناخته میشوند. مطالعات نشان داده افرادی که ماهی و روغنماهی را به طور منظم مصرف نمیکنند، اغلب از اضطراب رنج میبرند. زمانی که این افراد به مدت سه ماه مکمل روغنماهی را به رژیم غذایی خود اضافه کردند، متوجه شدند که خشم و اضطرابشان تا حد زیادی کاهش مییابد. بهترین راه برای ادامه دادن مصرف امگا3 مصرف کردن سالمون، ماهی خالمخالی (اِسْقُمْری)، ساردین، تخم کتان ، گردو و حتی گلکلم میباشد.
میگرن،انواع میگرن،علل،پیشگیری
میگرن سردردی شدید است که میتواند بصورت ضربه و تپش در سر رخدهد و ممکناست باعث، حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا شود. حملات میگرنی میتواند باعث درد شدیدی در سر شده و برای ساعتها و یا روزها باقی بماند و آنقدر شدید بوده که فرد بخواهد فقط درجایی ساکت و تاریک دراز بکشد و بخوابد. بعضی از انواع بیماری میگرن، ممکناست همراه با علایم حسی هشداردهنده، چون صاعقهها و فلاشهای نور، نقاط کور و یا سوزنسوزن شدن دستها و پاها رخدهد. داروهایی برای کاهش میزان درد و دفعات رخدادن حملات میگرن موجوداست. بهترین نتیجه این داروها زمانیستکه با ترکیبی از تغییرات سبکزندگی و درمانهای خانگی استفاده شوند.
انواع بیماری میگرن
چندین نوع دسته بندی برای بیماری میگرن وجوددارد، که به توضیح بیان برخی از آنها میپردازیم:
- میگرن بههمراه تشعشع نور. این نوع میگرن زمانیرخ میدهد که قبل از رخدادنش علایم هشداردهندهای که به تشعشع نور معروف هستند، ظاهر شوند. تقریبا یک سوم افرادیکه دچار بیمکاری میگرنهستند، از این نوع آن رنج میبرند. این علایم هشداردهنده میتواند شامل مشکلات بینایی (از جمله دیدن تشعشعات نور) و خشکی در گردن، شانهها و یا پاها، باشند.
- میگرن بدون تشعشع نور.
- میگرن بدون سردرد. این نوع میگرن به میگرن خاموش هم معروف بوده و زمانی رخ میدهد که علایمی همچون تشعشع نور وجوددارد اما سر بیمار درد نمیکند.
علایم بیماری میگرن
علایم بیماری میگرن متفاوتاند و ممکن است یکی و یا ترکیبی از علایم زیر باشند:
- سردردی ضربان دارد و تپشدار که معمولا بشکل دردی مبهم شروع شده و تبذیل به دردی تپنده و کوبنده میشود. درد معمولا با حرکت کردن بیشتر میشود. درد ممکن است از یک طرف سر به طرف دیگر حرکت کند، یا جلوی سر و یا کل سر را تحت تاثیر قرار دهد.
- حساسیت به نور، صدا و یا بو
- حالت تهوع، استفراغ، معده درد و یا شکم درد
- کاهش اشتها
- احساس سرما و یا گرمای شدید
- رنگ پریدگی
- خستگی
- سرگیجه
- تاری دید
- اسهال
- تب (خیلی کم پیش میآید)
اغلب سردردهای میگرنی حدود ۴ ساعت ادامهدارند، اما در انواع شدید ممکن تا یک هفته ادامه داشته باشند. تعداد حمالت میگرن بین افراد مختلف متفاوت است، معمولا افراد میگرنی ۲ تا ۴ بار درماه دچار سردرد میگرنی میشوند، با اینحال بعضی ها هر چند روز یکبار و بعضی دیگر هم یک یا دوبار در سال دچار این حمله میشوند.
دلایل سردرد میگرنی
دلایل اصلی ابتلا به میگرن هنوز معلوم نیست، با اینحال دلایل این بیماری نه تنها به تغییرات مغزی بلکه به عوامل ژنتیکی نیز مربوط است. افراد مبتلا به میگرن ممکن است، آنرا ارث برده باشند. این روزها دانشمندان معتقدند یکی از دلایل این بیماری عوامل غیرطبیعی ارثی در بخشهای خاصی از مغز است. بعضی از عواملی که میتواند محرک شروع بیماری میگرن و حملات میگرنی باشد، عبارتند از:
- استرسهای عاطفی. یکی از معمولترین محرکهای سردرد میگرنی،استرسهای عاطفی میباشد.
- بعضی از مواد شیمیایی و مواد نگهدارنده در مواد غذایی و بعضی از مواد غذایی.خوراکیها و نوشیدنیهای خاص از جمله، پنیرهای مانده و قدیمی، غذاهای فرآوری شده، غذاهای شور، نوشیدنی های الکلی و مواد افزودنی به خوراکی همچون نیترات (در پپرونی، هات داگ و گوشتهای دودی وجود دارند)، منو سدیم گلوتامات (معمولا در پنیر یافت میشود) میتوانند محرک حدود ۳۰ درصد بیماریهای میگرنی باشند.
- کافئین. مصرف بیش از حد کافئین و یا قطع ناگهانی مصرف آن میتواند باعث ابتلا به سردرد های میگرنی شود. البته توجه باشید تغییرات ناگهانی سطح کافئین خون نگران کننده بوده وگرنه کافئین یکی از خوراکیهایی است که برای درمان سردرد شدید میگرنی استفاده میشود.
- تغییر در الگوی خواب. در بعضی از افراد زیاد خوابیدن و یا کم خوابی میتوانند، محرک بیماری باشند.
- عوامل جسمی. فعالیت بدنی شدید شامل رابطه جنسی میتواند باعث برانگیختن بیماری میگرن شود.
- تغییرات محیطی.
- داروها خاص از جمله قرص های ضد بارداری و بازکننده عروق.
- تغییرات هورمونی در خانم ها و دورههای قاعدگی
پیشگیری از ابتلا به میگرن
با تغییر در سبک زندگی میتوان، تعداد دفعات حملات میگرنی و شدت آنها را کم کرد. بعضی از این تغییرات شامل:
اجتناب از محرکهای سردرد میگرنی. اگر خوراکیها و یا عطرهای خاص باعث شروع سردرد میگرنی شما میشوند، از آنها دوری کنید. کاهش مصرف کافئین، سیگار و الکل یکی از راههای پیشگیری است. همچنین حفظ الگوی منظمی برای خواب و خوراک بعلاوه کنترل استرس، یکی دیگر از این راههاست.
ورزش منظم. تمرین منظم ورزشهای هوازی (ایروبیک) میتواند فشار بربدن و استرس را کاهش داده و از حملات میگرنی پیشگیری کند. این ورزشها شامل پیادهروی، شنا و یا دوچرخه سواری میشود. البته ورزش شدید انجام ندهید چرا که ورزش شدید و یکدفعه خود میتواند باعث سردرد شود.
کاهش وزن. چاقی، یکی دیگر از عوامل ابتلا به میگرن میباشد، کاهش وزن، ورزش و رژیم غذایی سالم میتواند خطر ابتلا به سردرد میگرنی را کاهش دهد.
کاهش تاثیرات استروژن. اگر شما خانم هستید که دچار میگرنیاید، استروژن میتواند یکی از عوامل محرک میگرن باشد. سعی کنید مصرف داروهای هورمونی و پیشگیری از بارداری را با مشورت پزشک، کم و یا قطع کنید.
سندرم کوشینگ
هنگامی که مقدار زیادی هورمون کورتیزول در بدن تولید شود، سندرم کوشینگ (Cushing’s syndrome) بوجود می آید.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، یکی از دلایل شایع سندرم کوشینگ، استفاده زیاد از داروهای خوراکی کورتیکواستروئید می باشد. اگر بدن نیز مقدار زیادی هورمون کورتیزول توسط غدد فوق کلیوی (آدرنال) بسازد، موجب بروز این سندرم صورت ماه شکل می شود. و درمان این سندرم با کاهش هورمون کورتیزول در حد طبیعی صورت می گیرد.
علل سندرم کوشینگ
۱ – تولید زیاد هورمون کورتیزول توسط غدد آدرنال یا فوق کلیه: کورتیزول در حد طبیعی برای بدن لازم است، برای مثال تنظیم کننده فشار خون می باشد و عملکرد سیستم قلبی-عروقی را تعدیل می کند.
۲- مصرف داروهای کورتیکوستروئید در دوز بالا و برای مدت طولانی: این داروها دارای اثرات مشابه هورمون کورتیزول در بدن هستند.
انواع داروهای کورتیکواستروئید شامل: بتامتازون، بودزونید، کورتیزون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، متیل پردنیزولون، پردنیزولون و پردنیزون است.
داروهای کورتیکواستروئید برای درمان بیماری های زیر مورد استفاده قرار می گیرند:
آرتریت روماتوئید، آلرژی، بیماری های پوستی (اگزما، لوپوس، پسوریازیس، کهیر و خارش)، مشکلات تنفسی و آسم، برخی سرطان ها، اختلالات خونی، مشکلات چشمی، ورم و درد مفاصل، مشکلات گوارشی (کولیت زخمی، اختلالات التهابی روده)، جلوگیری از پس زدن پیوند اعضا و هورمون درمانی.
اگر شما در حال مصرف داروی کورتیکواستروئیدی برای بیماری خاصی هستید و علائمی را مشابه علائم سندرم کوشینگ دارید، برای بررسی نزد پزشک بروید
۳- تولید زیاد هورمون آدرنوکورتیکوترپیک (ACTH) توسط غده هیپوفیز: هورمون آدرنوکورتیکوترپیک ( ACTH) تنظیم کننده تولید هورمون کورتیزول در غده فوق کلیه می باشد.
۴- تومور غده هیپوفیز: تومور غده هیپوفیز باعث ترشح زیاد ACTH می شود و ACTH غده آدرنال را تحریک کرده و کورتیزول را تولید می کند. این تومور در زنان بسیار شایع است.
۵- تومور ترشح کننده ACTH در یک محل غیرطبیعی: به ندرت هرگاه توموری در یک عضوی که به طور معمول ACTH ترشح نمی کند، ایجاد شود، تومور مقدار زیادی ACTH را ترشح می کند و باعث ایجاد سندرم کوشینگ می شود. این تومورها که می توانند خوش خیم و یا بدخیم باشند، معمولا در ریه، پانکراس (لوزالمعده)، تیروئید و یا غده تیموس یافت می شوند.
۶- بیماری غده آدرنال : تومور خوش خیم قشر آدرنال که به نام آدنوم آدرنال خوانده می شود و تومورهای سرطانی قشر آدرنال می توانند کورتیزول زیادی را تولید و سندرم کوشینگ را بوجود آورند.
علائم سندرم کوشینگ
کوهان بوفالو
– افزایش وزن و تجمع بافت چربی به خصوص در قسمت میانی و فوقانی پشت، صورت (گرد شدن صورت) و بین شانه ها (بوفالویی شکل شدن)
– ترک های پوستی به رنگ صورتی و یا بنفش بر روی پوست شکم، ران، سینه و بازوها
– نازک و شکننده شدن پوست و به راحتی کبود شدن
– آکنه
– ضخیم شدن و قابل رویت شدن موهای صورت در زنان (هیرسوتیسم)
– توقف و یا نامنظم شدن دوره های قاعدگی در زنان
– کاهش میل جنسی در مردان
– کاهش باروری در مردان
– اختلال نعوظ در مردان
– خستگی
– ضعف عضلات
– افسردگی، اضطراب و زودرنجی
– مشکلات شناختی
– افزایش فشار خون
– عدم تحمل گلوکز که ممکن است منجر به دیابت شود.
– سردرد
– پوکی استخوان و شکستگی آن
چه هنگام باید نزد پزشک رفت؟
– اگر شما در حال مصرف داروی کورتیکواستروئیدی برای بیماری خاصی هستید و علائمی را مشابه علائم سندرم کوشینگ دارید، بهتر است برای بررسی نزد پزشک بروید.
– حتی اگر از داروهای کورتیکواستروئید استفاده نمی کنید، ولی علائم مشابه علائم این سندرم را دارید، نزد پزشک بروید.
علائم چه بیماری هایی شبیه سندرم کوشینگ است؟
سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان، دارای علائم مشابه سندرم کوشینگ است. این علائم مثل رشد موی زیاد و دوره های قاعدگی نامنظم است.
علائم افسردگی، اختلالات غذاخوردن و اعتیاد به الکل نیز تا حدی شبیه سندرم کوشینگ می باشند
لذا برای تشخیص صحیح علائم بیماری به پزشک متخصص مراجعه کنید.
پیشگیری از سندرم کوشینگ
– اگر شما از داروهای استنشاقی کورتیکواستروئید استفاده می کنید، پس از تنفس، دهانتان را بشویید.
– اگر متوجه ورم غیرطبیعی در صورت یا گردن، رشد زیاد موهای صورت در زنان و اختلال عملکرد جنسی در مردان شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
– نمک را کم مصرف کنید. فشار خون بالا که یکی از علائم این سندرم می باشد، نیاز به کاهش نمک دریافتی دارد.
– گهگاه به متخصص غدد مراجعه کنید. این متخصص، میزان کورتیزول خون شما را آزمایش می کند.
– به طور مکرر نزد چشم پزشک روید. آب مروارید یکی از علائم سندرم کوشینگ است.
راه های تشخیص بیماری کوشینگ
برخی روش های تشخیص این سندرم عبارتند از :
– آزمایش خون و ادرار برای بررسی میزان هورمون کورتیزول
– آزمایش بزاق
– روش های تصویربرداری : با استفاده از سی تی اسکن یا MRI می توان غده آدرنال و هیپوفیز را بررسی کرد.
– آزمایش تحریک هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین
نکات ضروری قبل از آزمایش خون و ادرار
بیماران می توانند به طور معمول بخورند و بیاشامند و داروهای خود را قبل از آزمایش مصرف کنند، اما مصرف داروهای حاوی استروژن از جمله قرص های پیشگیری از بارداری و درمان های جایگزین هورمون باید به مدت شش هفته قبل از اندازه گیری کورتیزول خون متوقف شود، زیرا استروژن موجب می شود که کورتیزول به گلوبولین بچسبد و موجب افزایش مقدار کورتیزول خون می گردد.
داروهای حاوی استروئید نیز باید قطع شود، چراکه باعث عدم تشخیص درست می گردد.
باید مراقب بیماران دیابتی نیز باشیم، چراکه ممکن است در حین آزمایش، قند خونشان بالا رود.
آسپیرین میتواند احتمال سکته را کاهش دهد
بیمارانی که مشکلات قلبی دارند لازم است از آسپیرین استفاده کنند زیرا بیشتر پزشکان اعتقاد دارند که مصرف آسپیرین میتواند احتمال سکته را کاهش دهد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، آسپیرین در عملکرد لختهسازی خون دخالت میکند. وقتی خونریزی دارید، سلولهای لختهساز خون شما که پلاکتها نامیده میشوند در محل زخم جمع میشوند. این پلاکتها با جمع شدن کمک میکنند روزنه رگخونی که از آن خون میآید بسته شده و خونریزی بند بیاید.
اما این لخته شدن میتواند درون رگهایی که خون قلب یا مغزتان را تامین میکند هم اتفاق بیفتد. اگر رگهای خونیتان بهخاطر تصلبشریان باریک شده باشند—ایجاد شدن تهنشینهای چرب در رگهای خونی—یک تهنشین چرب در رگتان ممکن است بترکد. سپس به سرعت یک لخته خون شکل میگیرد و رگ را میبندد. این از جریان خون به سمت قلب یا مغز جلوگیری کرده و موجب سکته یا حملهقلبی میشود. درمان با آسپیرین عمل لختهسازی پلاکتها را کاهش میدهد و از بروز حملهقلبی و سکته جلوگیری میکند.
پیرو نظریه جدید موسسه ارتقاء سلامت و مراقبت بریتانیا، پزشکان برای یک بینظمی (آریتمی) شایع ضربان قلب موسوم به فیبریلاسیون دهلیزی(AF) نباید به آسپیرین اکتفا کنند زیرا داروهای رقیقکننده خون همچون وارفارین در پیشگیری از سکته مغزی موثرتر هستند.
فیبریلاسیون دهلیزی (AF)، شایعترین بینظمی ضربان قلب است. در این حالت، براثر انقباض بسیار سریع عضلات دهلیزها، قلب نمیتواند کار خود را به خوبی انجام دهد و ممکن است لختههای خون تشکیل شود که بهنوبه خود خطر سکته مغزی را افزایش میدهد.
از سالها پیش برای کمک به بیمارانی که مشکلات قلبی دارند از آسپیرین استفاده میشده است و اعتقاد بیشتر پزشکان این بود که مصرف این دارو میتواند احتمال سکته مغزی را کاهش دهد. اما پژوهشهای اخیر نشان داده است تاثیر آسپیرین در مقایسه با سایر داروها ناچیز است.
آسپیرین میتواند تاثیرات متفاوتی روی جنسیتهای مختلف داشته باشد و برای زنان نیز در سنین مختلف متفاوت است.
برای مردان کلیه سنین، آسپیرین میتواند:
– از حمله قلبی اول و دوم جلوگیری کند
– خطر بیماری قلبی را کاهش دهد
برای زنان زیر ۶۵ سال، آسپیرین میتواند:
– از سکته اول جلوگیری کند
– از حملهقلبی دوم جلوگیری کند
– خطر بیماری قلبی را کاهش دهد
برای زنان بالای ۶۵ سال، آسپیرین میتواند:
– از حملهقلبی اول و دوم جلوگیری کند
– از سکته اول جلوگیری کند
– خطر بیماری قلبی را کاهش دهد
اما خطر خونریزی با مصرف روزانه آسپیرین در هر دو جنسیت یکسان است.
آسپیرین برای امراض قلبی مفید است؟
به گفته موسسه ارتقاء سلامت و مراقبت بریتانیا، جایگزین کردن آسپیرین با داروهای رقیقکننده خون نظیر وارفارین، میتواند از وقوع هزاران سکته مغزی پیشگیری کند. در ضمن، کارشناسان تاکید دارند در صورت توقف مصرف آسپیرین، این کار باید تدریجی و حتما زیر نظر پزشک انجام شود.
البته این نتیجه به این مفهوم نیست که آسپیرین در پیشگیری از سکته مغزی و قلبی و بیماریهای دیگر موثر نیست. همچنین، این را در نظر داشته باشید که قطع ناگهانی مصرف آسپیرین میتواند خطرناک باشد.
از نشانههای انقباض عضلات دهلیز میتوان به ضربان نامرتب نبض اشاره کرد که در این حالت ضربان نبض بسیار نامنظم خواهند بود و ممکن است شدت ضربان متغیر باشد. این بیماری معمولا در افراد بالای سن ۵۵ سال بروز میکند. بد نیست بدانید، در بسیاری موارد، دلیل اصلی انقباض عضلات دهلیز را نمیتوان تشخیص داد. اما این عارضه در میان افرادی که فشار خون بالا یا بیماریهای قلبی دارند، بیشتر بروز میکند.
آیا باید روزانه از آسپیرین استفاده کنید؟
اینکه به مصرف روزانه آسپیرین نیاز داشته باشید به خطر بیماری قلبی و سکته در شما بستگی دارد. عوامل خطرزا برای حملهقلبی یا سکته عبارتند از:
مصرف دخانیات
فشارخون بالا—فشار سیستولیک ۱۰۰ میلیمتر مرکوری (MM Hg) یا بالاتر و فشار دیاستولیک ۹۰ میلیمتر مرکوری یا بالاتر
سطح کلی کلسترول ۲۴۰ میلیگرم بر دسیلیتر (mg/dL) – ۲۲/۶ میلیمول بر لیتر (mmol/L) یا بالاتر
سطح کلسترول بد با تراکم پایین mg/dL 130 (mmol/L 37/3) یا بالاتر
ورزش نکردن
دیابت
استرس
مصرف بیشتر از دو نوشیدنی الکلی در روز برای آقایان و یک نوشیدنی در روز برای خانمها
سابقه خانوادگی سکته یا حملهقلبی
اگر قبلاً دچار حملهقلبی یا سکته شده باشید، این احتمال که دکترتان درمورد مصرف آسچیرین برای جلوگیری از حمله دوم صحبت کرده باشد زیاد است.
اگر عوامل خطرزا در شما جدی باشند اما قبلاً حمله قلبی یا سکته نداشته باشید، مصرف یک آسپیرین در روز میتواند برایتان مفید باشد. اما میتوانید درمورد مواردی که مصرف آسپیرین میتواند برای شما خطرساز باشد با پزشکتان صحبت کنید.
اگر مشکل جسمی دیگری داشته باشید باید از مصرف آسپیرین خودداری کنید؟
درصورت داشتن برخی مشکلات جسمی که ممکن است خطر خونریزی یا سایر مسائل را در شما بالا ببرد، نباید روزانه از آسپیرین استفاده کنید. این مشکلات جسمی عبارتند از:
مشکل خونریزی یا لختهسازی خون
آسم
زخم معده
نارسایی قلبی
برای کسانیکه دیابت دارند، انجمن دیابت امریکا و سایر سازمانهای پزشکی مصرف آسپیرین با دوز پایین را فقط برای مردان بالاتر از ۵۰ سال و زنان بالاتر از ۶۰ سال که حداقل یک عامل خطرزای دیگر برای بیماریقلبی مثل مصرف دخانیات، سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا فشارخون یا کلسترول بالا را داشته باشند، توصیه می کنند.
همچنین خیلی مهم است که به دکترتان درمورد سایر داروها و مکملهایی که مصرف میکنید نیز بگویید، حتی اگر فقط ایبوپروفن ساده باشد. مصرف آسپیرین و ایبوپروفن به همراه هم تاثیرات مفید آسپیرین را کاهش میدهد. مصف آسپیرین با سایر داروهای ضدانعقاد خون مثل وارفارین ممکن است خطر خونریزی را تا حد زیادی بالا ببرد.
بهترین دوز مصرفی آسپیرین چیست؟
هیچ دوز مشخصی برای آسپیرین وجود ندارد تا بتوانید از فواید آن بهرهمند شوبد. شما و دکترتان درمورد دوز مناسب برای شما صحبت خواهید کرد. دوزهای خیلی پایین از آسپیرین—۷۵ میلیگرم که پایینتر از دوز استاندارد آسپیرین کودک است—میتواند موثر باشد. دکترتان ممکن است دوزی بین ۸۱ میلیگرم—میزان استاندارد آسپیرین بچه—تا ۳۲۵ میلیگرم را برایتان تجویز کند.
اگر مصرف روزانه آسپیرین خود را قطع کنید چه میشود؟
ممکن است تعجب کنید اگر بفهمید قطع مصرف روزانه آسپیرین میتواند تاثیر برگشتی داشته باشد که خطر حملهقلبی و سکته را در شما بالا ببرد. اگر روزانه آسپیرین مصرف میکردهاید و اکنوه قصد قطع کردن آن را دارید، خیلی مهم است که قبل از ایجاد هرگونه تغییر با پزشکتان مشورت کنید. قطع یکباره آسپیرین میتواند اثر برگشتی داشته باشد که لختهسازی خون را تحریک کند.
آیا اگر برای مشکلی دیگر به طور مداوم ایبوپروفن مصرف میکنید، میتوانید از آسپیرین استفاده کنید؟
هم آسپیری و هم ایبوپروفن عملکرد لختهسازی خون توسط پلاکتها را کاهش میدهند. مصرف مداوم ایبوپروفن میتواند خطر خونریزی شما را بالا ببرد.
آسپیرین چه عوارضجانبی احتمالی دارد؟
عوارضجانبی و مشکلات مصرف آسپیرین عبارتند از:
سکته ناشی از خونریزی. بااینکه مصرف روزانه آسپیرین میتواند از لخته شدن خون مربوط به سکته جلوگیری کند، خطر این نوع سکته را افزایش میدهد.
خونریزی معده-روده. مصرف روزانه آسپیرین خطر ایجاد زخم معده را افزایش میدهد. و اگر خونریزی معده داشته باشید، مصرف آسپیرین موجب خونریزی بیشتر آن شده و خطرات بسیاری را به دنبال خواهد داشت.
واکنشهای حساسیتزا. اگر به آسپیرین حساسیت داشته باشید، مصرف هر مقدار از آن میتواند یک واکنش حساسیتی جدی در شما ایجاد کند.
زنگ زدن گوش و از بین رفتن شنوایی. استفاده زیاد از آسپیرین موجب زنگ زدن گوش و از دست رفتن تدریجی شنوایی می شود.
اگر آسپیرین مصرف میکنید و نیاز به یک عمل جراحی یا دندانپزشکی دارید، حتماً از قبل مسئله را با جراح یا دندانپزشکتان درمیان بگذارید. درغیراینصورت، احتمال خونریزی بیش از حد در موقع عمل وجود دارد.
انجمن غذا و دارو امریکا هشدار میدهد که افرادیکه به طور مرتب از آسپیرین استفاده میکنند باید مصرف الکل خود را محدود کنند زیرا الکل نیز خاصیت رقیقسازی خون دارد و موجب ناراحتی معده نیز می شود.
تداخلات دارویی مرتبط با مصرف روزانه آسپیرین چیست؟
اگر از داروهای ضدانعقاد خون مثل وارفارین استفاده میکنید، ترکیب کردن آن با آسپیرین خطر مشکلات خونریزی حاد را تا سطح بالایی افزایش میدهد. اما مشکلاتی وجود دارد که ترکیب کردن دوز پایین از آسپیرین با وارفارین مناسب است (مثلاً برای برای برخی از انواع دریچههای مصنوعی قلب برای جلوگیری از سکته دوم) اما درمورد این درمان باید به طور دقیق با پزشک صحبت کنید.
سایر داروها و مکملهای گیاهی نیز خطر خونریزی را بالا میبرند. داروهایی که با آسپیرین تداخل ایجاد میکنند عبارتند از:
وارفارین
هپارین
ایبوپروفن (اگر به صورت مرتب استفاده شود)
کورتیکوستیروئیدها
برخی داروهای ضدافسردگی (کلومیپرامین، پاروکستین، و از این قبیل)
مصرف برخی مکملهای غذایی نیز میتواند خطر خونریزی را افزایش دهد. این مکملها عبارتند از:
– Danshen
– Dong quai
– Evening primrose oil
– Ginkgo
– اسید چرب امگا۳ (روغن ماهی)
– Policosanol
– Willow bark
آفت دهان
آفت دهان(Aphthous stomatitis) ی ک بیماری شایع در دهان است که ضایعات دردناک نِکروتیک در مخاط دهان، زبان و لثه به بار میآورَد. علت آن ناشناخته است ولی ممکن است خودایمنی باشد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، آفت دهانی یک بیماری دردناک و عود کننده مخاط دهان بوده که به صورت زخمهای کوچک و بزرگ، گرد و کم عمق هستند که در داخل دهان شکل میگیرند.
آفت های دهانی زخمهای دردناکی هستند که درون دهان و اغلب در پایه لثه، درون گونهها یا لبها، روی کام نرم یا روی زبان به وجود میآیند. مکانیسم دقیق ایجاد آفت هنوز به درستی روشن نیست اما به نظر میرسد واکنشهای ایمنی بدن بیمار در ایجاد آن دخیل باشد.
زخمهای آفتی زمانی ایجاد میشود که به دلایل نامشخص سیستم ایمنی بیمار وجود یک مولکول ناشناخته را اعلام میدارد، حضور این مولکول سبب حمله لنفوسیت خواهد شد نتیجه این فرآیند پیدایش زخمهای آفتی خواهد بود.
هرچند درمان قطعی برای آفت وجود ندارد اما روشهایی وجود دارد که در کاهش مدت زمان حضور زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی و تسریع بهبودی بیمار موثر است، این روشها شامل بکار گیری نکات تغذیهای و غیر تغذیهای است.
مصرف گلوتن گندم، فلفل، لیمو، آب لیمو، پرتقال، گوجهفرنگی، رب گوجهفرنگی، توتفرنگی، شکلات و گردو ایجاد آفت دهان را تشدید میکند. مصرف بادمجان نیز بروز آفت دهان را تشدید میکند.
مصرف مرتب و روزانه ماست، گنجاندن مواد غذایی سرشار از آهن، اسیدفولیک، و ویتامین ب ۱۲ در رژیم غذایی موجب از بین رفتن آن میشود.
از آنجایی که یکی از دلایل بروز آفت میتواند کمبود دریافت ریزمغذیها باشد، خوردن موادی همچون جگر، غذاهای دریایی، گوشت قرمز کم چربی، لوبیای خشک، حبوبات، سبزیجات دارای برگهای سبز تیره و پهن و زرده تخممرغ که بهترین منابع آهن هستند در بهبود این مشکل موثر است.
مصرف سیب و خرمالو نیز در درمان آفت دهان تأثیرگذارند.
کمبود ویتامین B12 و آهن از مهمترین علل آفت دهان
بهترین روش جبران کمبود ویتامین B12 و آهن در این افراد رعایت یک رژیم غذایی مناسب همراه با گوشت قرمز است و مکملهای آهن به عنوان روش درمانی به هیچوجه توصیه نمیشود.
تغییرات هورمونی در زنان یکی دیگر از عوامل این بیماری است. ایام قبل از قاعدگی و دیگر عوامل تغییرات هورمونی خصوصاً افزایش هورمون استروژن در بروز ضایعات آفتی موثر است.
آزمایش خون C.B.C، جهت بررسی میزان آهن کافی، اسیدفولیک و ویتامین B12 لازم است انجام شود. اگر فردی به دلیل کمبودهای تغذیهای و نقایص خونی دچار آفت دهانی شود بهترین روش درمانی این افراد تجویز رژیم غذایی مناسب است و مکملهای آهن به علت اینکه در بدن ذخیره نمیشوند به هیچوجه مناسب نیست.
افراد مستعد آفت دهان از مصرف غذاهای تند و سخت اجتناب کنند
افراد مبتلا و یا مستعد به آفت دهان را از مصرف غذاهای کنسرو شدهی تیز و تند و غذاهای دارای سفتی بیش از حد اجتناب کنند، مصرف غذاهای سخت باعث ضربه و تروما به دهان و غذاهای تند میزان بروز آفت دهان را افزایش میدهند.
آفت دهان سادهترین ضایعه دهانی است. از آنجایی که هر نوع ضایعهای در دهان به شکل زخم ظاهر میشود، بنابراین توصیه میشود هر نوع زخم در دهان به عنوان آفت شناخته نشود، ولی با این حال در اسرع وقت باید به پزشک معالج نشان داده شود. آفت دهان، زخمهای منفرد با پایه و بنیاد ژنتیک است و این بیماری گاهاً در برخی خانوادهها شایعتر است. آفت دهانی بعد از سنین ۱۰ سالگی شیوع بیشتری پیدا میکند.
تغذیه نادرست یکی از عوامل مستعد کننده بروز آفت دهان است؛ مصرف مقدار کم ویتامین ب که در سبزیجات و میوهها موجود است، کاهش مصرف غذاهایی که منبع آهن میباشند از جمله گوشت و تخممرغ، بیماری کم خونی و سنین بلوغ به ویژه در دختران، عوامل مستعد کننده بروز بیماری آفت دهان میباشند.
ضربه یا تروما از دیگر علل بروز بیماری آفت است و افرادی که مستعد بیماری آفت دهان میباشند میبایست از مصرف غذاهای تند و تیز و سخت اجتناب کنند؛ چرا که گاز گرفتن و مصرف این نوع غذاها منجر به ایجاد ضربه به دهان و بروز آفت در دهان میشود.
افرادی که بیش از دو مرتبه در طول یک ماه به یک نوع آفت در دهان دچار میشوند، با توجه به این که برخی بیماریهای روماتولوژی به صورت زخمهای دهانی تظاهر مییابند، بیمار حتماً با یک متخصص روماتولوژی نیز مشورت نماید.
بیماری آفت دهان، تغذیه فرد را مختل میکند؛ بنابراین به منظور درمان آن میتوان از روش هوتو شیمیایی استفاده نمود که در این روش با استفاده از مادهای اسیدی ناحیه آفت سوزانده و زخم بهبود مییابد. بهترین روش درمان آفت دهان مصرف کپسول آنتیبیوتیک و تتراسایکلین است و استفاده از دهانشویههای محتوی کورتون نیز میتواند آفت دهان را بهبود بخشد.
داروی طبیعی رفع آفت دهان
“تانن” موجود در انار خواص ضد باکتریایی و ضدعفونی کننده دارد و برای رفع آفت دهان موثر است. رب انار از تغلیظ آب انار جوشانده حاصل میشود و در صورت تهیه از انار مرغوب و فرایند بهداشتی، مصرف آن مفید است. در طی تهیه رب انار، میزان ویتامین c موجود در انار کاهش مییابد، اما “پلیفنولها” و “اسید الایژیک” انار در رب انار نیز محفوظ میماند.
مغز و میوه خشک و شکلات نخورید
آفت، ضایعات دردناک ریز و خوشخیمی در ناحیه دهان و زبان هستند. برای درمان هر چه سریعتر آفت راهی وجود ندارد اما میتوان با کنترل رژیم غذایی از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
۸ درصد افرادی که آفت میزنند معتقدند مصرف مغزها باعث آن بوده و ۱۵ درصد افراد معتقدند مصرف مغز و میوههای خشک سبب تشدید آفتهای دهانی در آنها میشود.
گردو، بادام، پسته و شکلات، مواد غذایی آلرژن هستند اما این تنها دلیلی نیست که میگوییم نباید این نوع مواد غذایی را مصرف کنید. در حقیقت چربی این مواد غذایی باعث افزایش اسیدیته معده شده و در بروز آفت نقش دارد. این موضوع زمانی که مغزها فراوری شدهاند یعنی به شکل بوداده یا دودی یا نمکی عرضه میشوند، شدیدترخواهد بود.
علت آفت دهان ناشناخته است ولی ممکن است خودایمنی باشد. دوره آن حدود یک هفته است و اغلب پس از آن بدون درمان هم بهبود مییابد. درمان آن اغلب علامتی است و برای رفع آن بیشتر از دهانشویه یا قطره استفاده میشود.
آفت دهان در قسمت زیرین زبان
اتیولوژی آفت عود کننده دهانی، دقیقاً مشخص نیست اما مواردی به عنوان علل زمینه ساز برای آن معرفی شدهاند؛ مانند زمینه ارثی، استرس، اختلالات ایمونولوژیک، عوامل هورمونی، کمبودهای تغذیهای و نقایص خونی، سیگار و حساسیتهای غذایی.
علائم آفت محدود به دهان هستند و بیمار علائم عمومی (مانند تب) ندارد. علامت اصلی درد یا سوزش در محل آفت است. ممکن است درد با بعضی غذاها و آشامیدنی ها (مانند اسیدها ) تشدید شود. با بهبود زخم درد نیز کاهش مییابد.
درمان آفت
آفت خودبخود خوب میشود و معمولاً نیازی به درمان ندارد. برای آفت اگر درمانی صورت بگیرد معمولاً به دو منظور زیر خواهد بود:
۱ – کاستن از درد و التهاب و استرس
۲ – جلوگیری از اضافه شدن عفونت ثانویه به آن
به نظر می رسد ویتامین ب۱۲ در درمان آفت عود کننده موثر باشد (۲). دهانشویههایی مانند بنزیدامین، دیفن هیدرامین، میرتوپلکس و کلرهگزیدین نیز ممکن است به کار روند. تغییر خمیردندان و قطع مصرف سیگار نیز میتواند مفید باشد.
رایجترین درمانهایی که در این خصوص توصیه میشود شامل موارد زیر هستند:
۱- رعایت بهداشت دهان
۲- استفاده از مواد محافظ موضعی(Orabase) حاوی استروئیدهای موضعی همچون تریامسینولون یا Flucinolone یا Clobetasol.
۳- استفاده از آنتیبیوتیک موضعی همچون کلرهگزیدین، بنزیدآمین یا پرسیکا
۴- استفاده از آنتیبیوتیک موضعی مانند کپسولهای ۲۵۰ میلی گرمی تتراسایکلین در cc۵ سرم فیزیولوژی حل شده به صورت دهانشویه
۵- رفع کمبودهای ویتامینی و املاح سرمی همچون ویتامین B۱۲، آهن و اسید فولیک و پرهیز از غذاهای آلرژی زا
۶- استفاده از داروهای بی حس کننده موضعی همچون لیدوکائین و یا دیفن هیدرامین
بهترین درمان برای آفت دهان استفاده از داروهای گیاهی مانند مریمگلی و عصاره گل میخک میباشد زیر تاثیر آن بسیار سریع در حد ۲ الی ۵ دقیقه است.
۸-مالیدن ویکس به روی آن باعث میشود زود خوب شود یعنی دو روز
درمان گیاهی آفت دهان
برگ ریحان : برگ ریحان تازه را بجوید. این کار را دوبار در روز تکرارکنید، هر بار میتوانید ۳ تا ۵ برگ ریحان را بجوید. این روش را تا درمان آفت ادامه دهید.
پیاز : پیاز را به شکل خام بخورید. میتوانید همراه غذا و به عنوان چاشنی از آن استفاده کنید. پیاز به دلیل داشتن سولفور در درمان آفت دهان بسیار مؤثر است.
گوجهفرنگی : میتوانید در سالاد از آن استفده کنید یا بطور جداگانه بطور روزانه مصرف کنید. روش دیگر قرقره کردن آب گوجهفرنگی است. دو تا سه بار در روز این کار را انجام دهید و تا درمان آفت ادامه دهید.
دمنوش گلهمیشه بهار/ مریم گلی : میتوانید به صورت دهان شویه نیز این دمنوش را قرقره کنید. برای تهیه دمنوش کمی از گیاه خشک را در آب بجوشانید. برای دهان شویه صبر کنید دمنوش سرد شود و پس از آن قرقره کنید.
زردچوبه : کمی پودر زردچوبه را با یک قاشق غذاخوری گلیسیرین مخلوط کنید تا به شکل خمیری درآید. این خمیر را مستقیماً بر روی زخم بگذارید. میتوانید به جای گلیسیرین از آب استفاده کنید.
روغن نعناع : روغن نعناع را مستقیماً بر روی زخمها استفاده کنید تا درد آن کاهش یابد. میتوانید دوباردر روز این کار را انجام دهید. سعی کنید روغن نعناع حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی زخمها باقی بماند، سپس دهان را با آب شستشو دهید.
پنیر محلی : ماست درمان مؤثری برای آفت دهان است. خوردن ماست دوبار در روز یا خوردن ترکیب موز و ماست برای صبحانه در بهبود آفت مفید است. پنیر محلی نیز مفید است.
آب پرتقال : خوردن آب پرتقال تازه (۳ تا ۴ نوبت در روز) میتواند به درمان زخم آفت کمک کند. جالب است بدانید که یکی از دلایل بروز آفت دهان، کمبود ویتامین C است. آب پرتقال تازه سرشار از ویتامین C است و استفاده روزانهی آن، ویتامین C مورد نیاز بدن را تأمین میکند.
شیرنارگیل : از شیرِنارگیل به عنوان دهان شویه، ۳ تا ۴ بار در روز استفاده کنید و تا بهبودی زخمها ادامه دهید. میتوانید مقدار کمی عسل را با شیرِنارگیل مخلوط کنید و از آن برای دهانشویه استفاده کنید.
دوغ : به طور روزانه مصرف کنید. دوغ یکی از مؤثرترین روشهای درمان آفت است.
آب : به طور متناوب با آب سرد و گرم دهان را شستشو دهید. هر بار دو فنجان آب کافی است (یکی سرد، دیگری گرم). این درمان بسیار ساده و در دسترس است.
شاه توت : خوردن آب شاهتوت، راه درمانی دیگری است که باعث کاهش درد و تحریک زخمهای دهانی میشود.
تخم گشنیز : یک قاشق از تخم گشنیز را در مقداری آب بجوشانید، پس از سرد شدن محلول، به عنوان دهان شویه از آن استفاده کنید. این کار را ۳ تا ۴ بار و تا بهبود زخمها ادامه دهید.
آلوئه ورا : آب آلوئه ورا را ۲ تا ۳ بار در روز قرقره کنید و تا بهبودی زخم ها ادامه دهید.
روغن درخت چای : این روغن را مستقیما بر روی زخمها قراردهید. مهم است که این کار را پیش از خواب در شب انجام دهید. راه دیگر این است که ۳ تا ۴ بار در روز آن را در محل زخمها قراردهید. میتوانید روغن درخت چای را با آب گرم و نمک مخلوط کنید و مخلوط را به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
دارچین : مقداری پودر دارچین را با آب گرم مخلوط کنید و به عنوان دهان شویه تا درمان آفت استفاده کنید. بهتر است این محلول را صبحها استفاده کنید.
پاپایا : خوردن میوهی پاپایا به بهبود زخمها کمک میکند. افرادی که مبتلا به آفت هستند نباید از غذاهای تند و پرادویه استفاده کنند. خوردن آب و کاهش استرس در بهبود سریعتر زخمها مؤثر است.
بیماری لوپوس (Lupus) چیست؟ علایم و تشخیص
بیماری های خود ایمنی به بیماری هایی گفته می شود که در آن سیستم ایمنی، بافت های سالم بدن را به عنوان یک عامل خارجی فرض می کند و به آن ها حمله می کند.
لوپوس یک بیماری خودایمنی است که زنان حدود 9 برابر بيشتر از مردان مبتلا می شوند؛ بنابراین آگاهی از علایم آن برای تمام زنان ضروری است. معمولا افراد 15 تا 45 سال به اين بيماری مبتلا می شوند، ولی احتمال ابتلای کودکان و افراد مسن نيز وجود دارد.
لوپوس به دو نوع DLE و SLE تقسیم بندی می شود. نقطه هدف DLE معمولا پوست است و روی ارگان های دیگر بدن تاثیر نمی گذارد. نوع SLE جدی تر است و علاوه بر پوست، اندام های حیاتی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. در نوع شدید بیماری، بافت مفاصل و عضلات و غشای ریه، قلب، کلیه ها و مغز آسیب می بیند. تشنج، افسردگی، گیجی و سکته مغزی، از عوارض لوپوس هستند.
از مشخصات ويژه بيماری لوپوس، دوره ای بودن آن است که شامل دوره های عود بيماری (تشديد علائم) و دوره های خاموشی (کاهش علائم) می باشد.
به گزارش بنیاد لوپوس آمریکا، خستگی و ناتوانی از مهمترین و اولین نشانه های لوپوس است. نشانه های بيماری در افراد مبتلا به لوپوس متفاوت است، و علایمی مانند سر درد، درد مفاصل، تب، کم خونی، ریزش مو، تورم در ناحیه دست و پا و اطراف چشم، لخته شدن غیر طبیعی خون، سفید شدن یا آبی شدن انگشتان در سرما، حساسیت پوست نسبت به نور خورشید و زخم های پروانه ای شکل روی بینی و گونه دیده می شود.
لوپوس هیچ عامل شناخته شده ای ندارد و ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی، هورمونی، ایمنی بدن و زیست محیطی است. عفونت های باکتریایی و ویروسی، استرس عاطفی شدید، قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید و استفاده از داروی های فشار خون و منظم شدن ریتم قلب، می توانند سبب بروز علایمی شبیه لوپوس شوند. افزایش هورمون استروژن در دوران بارداری نیز می تواند لوپوس را تشدید کند.
تشخیص آزمایشگاهی:
- Antinuclear antibody (ANA): تا 95 درصد حساسیت دارد
- Anti-double strand DNA Ab (Anti-dsDNA)
- CBC
- ESR
- Urinalysis
- بررسی عملکرد کلیه و کبد
بیماری های شایع زیرگروه ارتریت روماتوئید
بیماری آرتریت روماتوئید چیست؟ علائم و تشخیص
یک بیماری سیستمیک و مزمن است که در زنان شایعتر است. این بیماری سه برابر در زنان شایعتر است و معمولاً بین سنین 60-20 سالگی رخ میدهد. بیشترین میزان بروز آن در سنین 50-35 سالگی است. آرتریت روماتوئید مشخصاتی دارد که باعث تمایز آن با سایر انواع آرتریتها (التهاب ودردمفاصل) میشود. بعنوان مثال آرتریت بصورت قرینهاست یعنی اگر یک زانو یا دست درگیر باشد به احتمال زیاد طرف مقابل نیز درگیر است. علل بیماری ناشناخته است، ولی این بیماری احتمالاً منشاِء خودایمنی دارد.
مراحل بیماری:
آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی در اکثر اوقات بتدریج و در عرض چند هفته بروز میکند. این علائم معمولا در ابتدا بصورت احساس خشکی حرکتی در انگشتان و مچ دست یا در کف پا بخصوص در صبح بعد از برخاستن از خواب است که بتدریج در طول روز از شدت آن کاسته میشود. در اوائل بیماری این علامت فقط در بعضی از روزها وجود دارد ولی بتدریج هر روز احساس میشوند. بعد از مدتی در همان مفاصل درد و تورم ایجاد میشود و ممکن است بتدریج مفاصل بیشتری از بدن درگیر شوند.
علائم مفصلی:
شروع آهسته یا ناگهانی دارد و با علائم درد، تورم، گرمی، درد در هنگام حرکت و محدودیت حرکت مفصل و درد به هنگام لمس و خشکی صبحگاهی در مفصل مبتلا بروز میکند. معمولا مفاصل محیطی را با توزیعی متقارن در گیر میکند. و التهاب به مرور زمان باعث تخریب غضروف مفصلی و ساییدگی استخوان و بدنبال آن تغییر شکل مفصل میشود. البته سیر آن میتواند کاملا متغیر باشد و ممکن است فقط یک بیماری خفیف و درگیری تعداد اندکی از مفاصل و یا یک التهاب پیشرونده شدید وجود داشته باشد. بیشتر مفاصل بین بندی انگشتان و مفاصل کف دست، مچ دست، آرنج، پا، و مچ پا درگیر میشوند. گاهی اوقات مهرههای گردنی نیز درگیر میشوند.
علائم خارج مفصلی:
بیماران ممکن است دچار علائم سیستمیک مانند تب، ضعف، خستگی زودرس، بیاشتهایی و کاهش وزن داشته باشند. گاهی برآمدگیهای زیر پوست به نام ندول یا گره های روماتوئید دیده میشود. و گاهی درگیری عروق و اعصاب پوست و یا سایر اعضاء بدن مثل کلیه ، ریه، طحال، کبد، بیضهها و غیره و درگیری چشمی و خونی وجود دارد.
تفاوت آرتریت روماتوئید و آرتروز (استئومیلیت):
آرتروز یک عارضه حاد شونده و ناشی از فرسایش است در حالی که آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی یک بیماری خودایمنی محسوب میشود و اگرچه در نهایت هر دو به التهاب مفصلی منجر میشوند اما عامل بوجود آورنده آنها متفاوت است. هر یک از انواع آرتریت علائم خاص خود را دارد. آرتریت روماتوئید بیماری فراگیری است به این مفهوم که تمام بدن را میتواند درگیر کند و آسیب ناشی از آن تنها به مفصلها محدود نمیشود. علائم اولیه آن نیز شامل تب پایین (در کودکان)، درد ماهیچه و خستگی بیش از حد است. این در حالی است که در مبتلایان به استئوآرتریت، علائم بیماری در تمام بدن بروز نمیکند و تنها به مفصلها آسیب میرساند. این فرسایش و آسیبدیدگی ممکن است طی سالها و بر اثر بالا رفتن سن، جراحت و صدمه دیدن مفصل یا عفونت ایجاد شود. آرتریت روماتوئید اغلب مفاصل کوچک بدن مثل مچ دست و پا را مبتلا میکند، ولی استئوآرتریت، مفصل زانو، ران و کمر را درگیر میکند. همچنین شیوع هر دو در افراد بزرگسال معمولتر است اما با این حال بیماری آرتریت روماتوئید ممکن است در هر سنی بروز کند. از سوی دیگر افراد مبتلا به اضافه وزن، نارساییهای مفصلی، دیابت یا نقرس بیشتر احتمال دارد به آرتروز دچار شوند. در بروز آرتریت روماتوئید وراثت نیز میتواند نقش داشته باشد.
تشخیص آزمایشگاهی:
- Rheumatoid factor (RF)
- anti-cyclic citrullinated peptide (anti-CCP) antibodies
- ESR
- CRP
بیماری های شایع زیرگروه سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک (Polcystic ovary syndrome (PCOS))
شایعترین اختلالات غدد درونریز (ﺁندوکرینوپاتی) در زنان و شایعترین علت نازایی ناشی از عدم تخمکگذاری میباشد. سندرم تخمدان پلی کیستیک در 5 تا 10 درصد خانمها وجود دارد.
معیارهای تشخیصی این بیماری شامل یک معیار اصلی عدم تخمک گذاری مزمن و هایپرآندروژنیسم و معیارهای فرعی شامل مقاومت به انسولین، شروع هیرسوتیسم و چاقی در حوالی منارک، عدم تخمک گذاری به شکل متناوب همراه با افزایش تستوسترون و DHEA-S است.شانه ها و علائم آن شامل قاعدگی نامنظم، خونریزی ماهیانه ممکن است وجود نداشته باشد یا غیر قابل پیش بینی باشد، نازایی، چاقی، موی زائد زیاد در صورت، سینه، شکم یا بالای ران، آکنه (جوش ) شدید یا آکنه معمولی که بعد از دوره نوجوانی شروع می شود و به درمان معمول پاسخ نمی دهد، پوست چرب، آکانتوز نیگریکان : تکه هایی از پوست که تیره و ضخیم میشود و کیستهای ریز متعدد در تخمدانها است. همه خانمهای با تخمدان پلی کیستیک همه این علائم را ندارند.اغلب به علت قاعدگی نامنظم یا مشکل در بچه دار شدن به پزشک مراجعه می کنند که این بیماری توسط پزشک در آنها شناخته می شود. ر PCO اختلال در متابولیزم لیپوپروتئین ها وجود دارد که شامل افزایش در کلسترول، TG و LDL و کاهش HDL می باشد.از دیگر اختلالات در این بیماری، اختلال در فیبرینولیزین است که باعث افزایش شیوع فشار خون می شود که این مورد در حوالی سنین یائسگی به 40 درصد رسیده و شیوع آترواسکلروز و بیماری قلبی عروقی را به 7 درصد می رساند.
به عنوان یک قانون بیماران مبتلا به PCO دچار عدم تخمک گذاری هستند حتی در خانم هایی که دارای سیکل های مرتب هستند میزان عدم تخمک گذاری 20 درصد می باشد.
درمان
درمان بستگی به بیمار دارد. بعضی ها نیاز به OCP دارند در حالی که سایر بیماران از القای تخمک گذاری سود می برند درمان پایدار هایپرآندروژنیسم و هیرسوتیزم را می توان همزمان انجام داد. با این حال در بیمارانی که تمایل به بارداری دارند کنترل هیرسوتیزم ممکن است امکان پذیر نباشد.
- کاهش وزن در بیماران چاق اولین توصیه است به طوری که کاهش وزن در طی دوره 6 ماهه به طور چشمگیری سبب کاهش تستوسترون می شود. و در 75 درصد خانم ها سبب از سر گرفته شدن تخمک گذاری می شود.
- قرص های کنتراسپتیو: (OCP) این قرص ها از تولید استروئید در تخمدان و غده فوق کلیه می کاهند و در دو سوم بیماران هیرسوتیزم را کاهش می دهد امروزه انواعی از قرص های جلوگیری از حاملگی که حاوی پروژستین های جدید هستند مثل (دژوسترون و دروسپیرونون) فعالیت آندروژن ها را به حداقل می رسانند.
استفاده از کنتراسپتیو به تنهایی در ردمان هیرسوتیزم در زنان مبتلا به PCO ممکن است غیرموثر باشد (کمتر از 10درصد) در این بیماران مقاومت به انسولین نیز به علت استفاده از این داروها تشدید می شود.
- دپومدروکسی پروژسترون و یا مدروکسی پروژسترون استات به طور موفقیت آمیزی برای درمان هیرسوتیزم مورد استفاده قرار می گیرد که 150 میلی گرم هر سه ماه دپومدورکسی پروژسترون و یا 40- 20 میلی گرم مدروکسی پروژسترون استات خوراکی 95 درصد باعث کاهش رشد مو می شود.
- GnRH agonist که تولید استروئید را از تخمدان سرکوب می کند لوپرولید استات عضلانی هر 28 روز هیرسوتیزم را درمان می کند اضافه کردن contraceptive یا استروژن به GnRH مانع تحلیل رفتن استخوان و سایر عوارض گر گرفتگی و آتروفی دستگاه تناسلی می شود.
- دگزامتازون برای درمان PCO هایی که دچار هایپروآندروژنیسم فوق کلیوی یا مخلوطی از آن با تخمدان هستند استفاده می شود.
کتوکونازول با دوز پایین 200 میلی گرم در روز غلظت آندروستندیون و تستوسترون آزاد را کم می کند.
بیماری سلیاک – علائم، تشخیص و درمان
بیماری سلیاک همچنین به نامهای اسپروی سلیاک، اسپروی غیر حارهای و آنتروپاتی حساس به گلوتن هم نامیده میشود.
سلیاک، بیماری وراثتی است و نسلی به نسل دیگر، و در خانواده انتقال مییابد.گاهی اوقات این بیماری برای اولین بار به دنبال رژیم غذایی بعد از عمل جراحی، بارداری، تولد نوزاد، عفونتهای ویروسی و یا استرسهای روحی فعال میشود. بیماری سلیاک، افراد را به گونهای متفاوت، تحت تاثیر قرار میدهد. در گروهی از بیماران، علائم از دوران کودکی، و در تعداد دیگر در بزرگسالی بروز میکند.
یکی از عوامل مهمی که در زمان و نحوه شروع بیماری موثر میباشد، مدت زمانی است که یک فرد از شیر مادر تغذیه کرده است. هر اندازه این دوران طولانی تر باشد، علائم، دیرتر بروز میکنند و علائمی نیز که بروز میکنند، بیشتر شامل نشانههای معمول بیماری هستند.
از عوامل مهم دیگر، سن شروع به مصرف غذاهای حاوی گلوتن و مقدار مصرف این مواد است.
یماری سلیاک، نوعی بیماری گوارشی است که به پرزهای روده کوچک آسیب میرساند و سبب اختلال در جذب مواد مغذی میشود. افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند پروتئینی به نام گلوتن را که در گندم، جو، چاودار و احتمالاً جودو سر وجود دارد، نمیتوانند تحمل کنند. زمانی که بیماران مبتلا به سلیاک، غذاهای حاوی گلوتن مصرف میکنند، سیستم ایمنی بدن آنها پاسخی را به صورت تخریب روده کوچک صادر میکند. این تخریب به خصوص در پرزهای انگشتانهای روده که مواد مغذی داخل آنها جذب میشوند، ایجاد میشود. به دنبال آسیب پرزهای رودهای فرد بدون توجه به مقدار غذایی که میخورد، مبتلا به سوء تغذیه میشود. به دلیل این که سیستم ایمنی خود فرد سبب تخریب و آسیب پرزهای روده کوچک میشود، این بیماری، به عنوان یک بیماری خود ایمنی نامیده میشودو از طرف دیگر به علت این که مواد مغذی جذب نمیشوند، میتواند به عنوان یک بیماری سوء جذبی مورد نظر قرار گیرد.
آسیب دیدن روده منجر به کاهش وزن، نفخ و گاهی اوقات اسهال می شود، و در نهایت مواد مغذی حیاتی به مغز، سیستم عصبی، استخوانها، کبد و دیگر اندامها نمیرسد. سوءجذب در کودکان رشد آنان را دچار اختلال میکند. حساسیت و سوزش روده باعث دل درد، به ویژه پس از صرف غذا، میشود. اگر چه هیچ درمانی برای بیماری سلیاک وجود ندارد، اما با رعایت یک رژیم غذایی سختگیرانه و بدون گلوتن میتوان علائم را مدیریت کرد و به الیتام یافتن روده کمک نمود.
تشخیص:
غربالگري سلياك در كودكي و نوجواني.
-آزمايش خون براي شناسايي پادتن هاي ENDOMYSIUM ،سطح آنتي بادي ضد گليادين و سطح آنتي بادي ضد بافتي ترانس گلوتاميناز.
-بيوپسي (نمونه برداري از بافت) از روده كوچك براي شناسايي آسيب به پرزهاي روده اي.
-آزمايش خون براي تشخيص كم خوني،سطوح كلسيم،آهن و فوليك اسيد.
درمان
اساس درمان بیماری سلیاک، رژیم غذایی فاقد گلوتن است که در آن کلیه مواد غذایی حاوی گلوتن حذف میشوند. در بیشتر افراد، رعایت رژیم ذکر شده سبب توقف علائم میشود، به دنبال رعایت رژیم بدون گلوتن، آسیبهای ایجاد شده در روده کوچک ترمیم و از ایجاد آسیبهای بیشتر پیشگیری میشود. ترمیم پرزهای روده کوچک از زمان آغاز رعایت رژیم فاقد گلوتن شروع میشود و زمان دوره بهبودی، به طور معمول 3 تا 6 ماه خواهد بود، که البته این دوره در بزرگسالان به 2 سال هم میرسد.
رژیم فاقد گلوتن، نیاز همیشگی فرد مبتلا به سلیاک است. خوردن هر نوع ماده حاوی گلوتن به هر اندازه و هر مقدار، میتواند به روده کوچک آسیب برساند. در رژیم فاقد گلوتن، مصرف کلیه مواد غذایی حاوی گندم، جو، چاودارواحتمالاً جودوسر ممنوع است. بیشتر حبوبات، ماکارونی، غلات و اکثر غذاهای فراوری شده، دارای گلوتن هستند. با وجود محدودیتهایی که وجود دارد، بیماران مبتلا به سلیاک میتوانند رژیمی متعادل با انواع غذاها، شامل نان و ماکارونی داشته باشند. برای مثال به جای آرد گندم از آرد سیب زمینی، برنج، سویا و آرد لوبیا استفاده کنند. لازم به ذکر است که برای مصرف جو دوسر نظریات متفاوتی وجود دارد، زیرا بعضی از افراد قادر به تحمل آنها هستند و بعضی دیگر نمیتوانند آن را تحمل کنند. تحقیقات بیشتری برای تایید مصرف یا عدم مصرف جو دوسر توسط بیماران سلیاک ادامه دارد و تا تایید کامل این مطلب، بیماران میتوانند طبق نظر پزشک یا مشاور تغذیهای خود عمل کنند.
گوشت، ماهی، برنج، انواع میوه و سبزی، فاقد گلتون هستند. بنابراین این گروه از بیماران میتوانند به راحتی از این گروههای غذایی در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنند.
پیروی از رژیم فاقد گلوتن نیاز به دقت ویژهای دارد. زمانی که در رستوران یا مدرسه و… غذا میخورید، باید مراقب منابع پنهانی گلوتن باشید. منابع پنهانی گلوتن شامل نگهدارندهها و تثبیت کنندههای استفاده شده در مواد غذایی مختلف هستند که در محصولات غذاهای تولید شده در داروها و دهان شویهها وجود دارند. در صورتی که ترکیبات موجود در محصولات، بر روی آن درج نشده باشد شما میتوانید با کارخانه تولید کننده تماس بگیرید و از وجود یا عدم وجود این مواد مطلع شوید.
- برنج، ذرت (بلال)، برنج وحشي، لوبياي سويا، ارزن و دانه آفتاب گردان فاقد گلوتن ميباشند.
- جو دوسر(OATS): فاقد گلوتن است، اما گاهي اوقات در كنار ساير غلات حاوي گلوتن روييده و يا همراه با آنها آسياب ميگردد. از اينرو معمولاً آلوده به گلوتن مي باشند. همچنين جو دوسر حاوي اونين (AVENIN) است كه براي مخاط روده سمي بوده و ميتواند آغازگر واكنش آلرژيك در بيماران مبتلا به سلياك باشد.
بیماری بهجت چیست؟ علائم، تشخیص و درمان
سندروم يا بيماري بهجت اختلالي است كه چندين دستگاه بدن را درگير كرده و جزو بيماري هاي روماتولوژيك طبقه بندي مي شود. اين بيماري اغلب در افراد جوان بروز مي كند و مردان و زنان به يك نسبت درگير آن مي شوند.
يكي از مهم ترين علايم آن ايجاد زخم هاي آفتي در حفره دهان است. معمولا اين زخم ها دردناك هستند و در تمام مناطق دهان پراكنده اند. ولي اصلي ترين خصوصيت آنها، راجعه بودن شان است. يعني اگر شما دچار آفت هايي در دهان خود مي شويد كه منفرد هستند يا فقط يك بار ايجاد شده و ديگر تكرار نمي شوند، نبايد زياد نگران ابتلابه بيماري بهجت باشيد. در کل نشانه این بیماری، آفت دهان است که بیشتر از سه بار در سال حمله کند و هر بار حداکثر ظرف دو هفته بهبود یابد. این شکل آفت، دیگر آفت معمولی نیست.
علامت ديگري كه ممكن است در بيماري بهجت رخ بدهد، آفت هاي ناحيه تناسلي است كه پس از بهبود جاي آنها باقي مي ماند. اين آفت ها اگر ايجاد شوند با احتمال بيشتري مطرح كننده بيماري بهجت هستند. این بیماری میتواند چشم را مورد حمله قرار دهد که اگر به موقع درمان نشود، احتمال کور شدن بیمار هم وجود دارد. بهجت مي تواند در مفاصل بزرگ بدن بويژه زانو و مچ پا التهاب ايجاد كرده و باعث درد مفصلي شود.
لخته شدن خون در سياهرگ هاي پاها و دست ها نيز در بيماران مبتلا به بهجت ديده مي شود و بيشتر از افراد سالم اتفاق مي افتد.
درگير شدن سيستم عصبي بدن بويژه مغز و نخاع معمولابه شكل سردرد و اختلالات بينايي به همراه تهوع خود را نشان مي دهد.
دستگاه گوارش نيز ممكن است در طي بيماري بهجت دچار مشكلاتي از قبيل زخم هاي متعدد بويژه در روده شود.
تشخیص بیماری بهجت
تشخیص سندرم بهجت مقداری زمانبر است.هیچ آزمایشی برای تایید تشخیص وجود ندارد و ممکن است علائم این سندرم با علائم بیماریهای معمولی اشتباه گرفته شود.پزشک مربوطه باید بقیه ی دلایل ممکن علائم را رد کند.
تست پاترژی
ممکن است به آزمایش Pathergy که میزان حساسیت شما را اندازه گیری میکند احتیاج داشته باشید. پزشک مربوطه یک خراش کوچک یا تزریق را به پوست شما وارد میکند و اگر نشانه ی لک قرمز رنگ که بصورت برجسته و جوش مانند ظاهر شود نتیجه مثبت است. این به این معنا نیست که شما قطعا بهجت دارید، نتیجه این تست در کنار دیگر تست ها باید تفسیر شود .
اگر با بازگشت زخمهای دهانی (بیشتر از ۳ بار در دوره ی زمانی ۱۲ ماه) مواجه شوید به همراه یافته های زیر ممکن است مبتلا به بهجت باشید.
- زخمهای تناسلی
- مشکلات پوستی
- التهاب در چشم
- مثبت بودن آزمایش Pathergy
آزمایش خون در تشخیص بهجت
- اندازه گیری میزان التهاب، برای مثال انجام سدیمان خون (ESR) و پروتئین واکنشی (CRP)جهت نظارت بر اثرات داروهای درمانی و بررسی عدم به وجود آمدن اثرات جانبی، برای مثال آزمایش خون، اوره و الکترولیت ها و عملکرد کبد.
- آزمایش برای یک نشانگر ژنتیکی (HLA-B51)این طور به نظر می رسد که افراد با این نشانگر ژنتیکی احتمال بیشتری برای ابتلا به بهجت دارند، در نتیجه در صورت وجود این نشانگر احتمال تشخیص پزشک بیشتر خواهد شد.
داشتن علائم بیشتر مانند تورم مفصل (آرتریت) و لخته خون در عروق(ترومبوز) احتمال کلی درست بودن تشخیص ها را افزایش خواهد داد.
درمان:
داروهاي مختلفي در درمان بيماران مبتلابه بهجت مورد استفاده قرار مي گيرند. در مواردي كه بيماري خفيف و محدود به آفت هاي دهاني يا تناسلي باشد، از درمان هاي موضعي استفاده مي شود. داروهاي كورتوني موضعي (پمادها يا كرم ها يا خميرها) اين درمان ها را تشكيل مي دهند. اما در مواردي كه بيماري اندكي شديدتر باشد درمان هاي خوراكي و تزريقي مورد استفاده قرار مي گيرند. درباره هر عارضه يي دارويي خاص ممكن است براي بيمار تجويز شود، بنابراين داروهاي مختلفي مانند تاليدوميد، آسپرين، كلشي سين، پردنيزولون، آزاتيوپرين و اينترفرون بسته به مورد و بسته به اينكه چه مشكلي براي بيمار ايجاد شده باشد، استفاده مي شوند. ديده شده كه شروع زودهنگام آزاتيوپرين در كنترل درازمدت بيماري بهجت تاثيرات خوبي داشته است.
سیستمیک اسکلرودرمی چیست؟ تشخیص و درمان
رینود (کبودی انگشتان) را جدی بگیرید
اسکلرودرمی بیماری است که با سفت شدن پوست و ارگانهای محیطی، درگیری عروق و وجود اتوآنتیبادیها مشخص میشود. اسكلروز سيستميك يك بيماري خود ايمني است. يعني سيستم ايمني سبب آسيب رساندن به سلولهاي خود بدن مي شود. در بيماريهاي خودايمني بدن آنتي باديهاي را توليد مي كند (اتوآنتي بادي) كه به سلولهاي طبيعي خود حمله مي كند. در اسكلروز سيستميك، سيستم ايمني به سلولهاي بافتهاي همبند كه در بسياري از قسمتهاي بدن يافت ميشوند آسيب مي رسانند. بافت همبند بافتها يا اندامهاي ديگر در بدن را به هم پيوند داده يا از هم جدا ميكند و يا از آنها پشتيباني ميكند و مي توان آن را يك نوع بافت جمع كننده در بدن دانست. بنابراين، اسكلروز سيستميك در طبقه بيماريهاي بافت همبند قرار مي گيرد.
مشخص نيست كه چه عاملي سبب تحريك سيستم ايمني و درنتيجه اسكلروز سيستميك ميشود. شايد تمايل به ايجاد اين بيماري در بدن مادرزادي باشد. ممكن است يك ميكروب (ويروس)، دارو يا ماده شيميايي خاص محرك آن باشد.
آنچه كه مشخص است اين است كه سلولهايي كه فيبروبلاست نام دارند به گونه اي تحت تاثير سيستم ايمني قرار گرفته و بيشتر از حد معمول پروتئيني كه كلاژن نام دارند را مي سازند. كلاژن در پوست، رگهاي خوني و اندامها رسوب مي كند و سبب ايجاد زخم و زخيم شدن آن قسمت (فيبروز) ميشود.
اسکلرودرما منتشر که به سرعت پیشرفت میکند و میتواند به مرگ منجر شود. نشانگان کرست که شکل محدود آن به طور محدود فقط پوست را درگیر میکند. در اسکلرودرمای منتشر، علایم مطرح شامل سفتی پوست دستها و یا پدیده رینود، عوارض مفصلی شامل درد مفصل و سفتی زانو یا ضعف، کاهش وزن، خستگی زودرس، سفتی، ادم (ورم) و درد عضلانی استخوانی است. بیماری ابتدا انگشتان دست و صورت را برای ماهها تا حتی چند سال درگیر میکند، ممکن است پیشرفت کرده و بازو، پاها و حتی کل بدن را درگیر کند. در هر دو بیماری اسکلروز منتشر و نشانگان کرست، سه مرحله درگیری پوست وجود دارد: ادما (ورم)، سفتی و آتروفی.
در فاز اول، پوست سفت و متورم شده و ادم گودهگذار، سبب بروز صورت، شکم و انگشتان سوسیسی میشود. حرکات دست محدود میشود. سپس بیماری پیشرفت کرده و وارد فاز بعدی میشود که در این فاز پوست سخت شده و حرکات دست بیشتر محدود میشود .ریزش مو و تغییر شکل انگشتان، بروز لکههای قهوهای یا نواحی هیپوپیگمانته (کمرنگ) در بازو، قفسه سینه و پوست سر به وجود میآید. زخم تلانژکتازی و آتروفی به تدریج ظاهر میشود. پوست انگشتان و دست نازک و براق شده و محدودیت حرکت انگشتان دیده میشود. نوک انگشتان باریک شده و به تدریج نازک میشود و این به دلیل جذب انتهای استخوان دیده میشود. فنومن رینود (درگیری عروق) سبب زخمی شدن نوک انگشتان و اسکارهای تو رفته شبیه ستاره میشود. پوست صورت منقبض شده و به استخوان میچسبد. نوک بینی شبیه منقار میشود و پوست اطراف دهان به داخل کنارههای لب کشیده میشود. انحنای دهان کوچکتر شده و لبها جمع میشود. تلانژکتازی در دست، صورت و تنه دیده میشود و آتروفی و نرم شدن در پوست دیده میشود. درگیری دستگاه گوارش که بیشتر درگیری مری به صورت دیسفاژی است، درگیری ریه به صورت تنگی نفس، درگیری سیستم قلب و عروق به صورت تغییرات ایسکمیک (کمخونی)، درگیری عضلات و درگیری کلیه به صورت افزایش فشارخون است.
راه هاي تشخيص سیستمیک اسکلرودرمی
تشخيص اين بيماري بيشتر بر اساس معاينات باليني مي باشد. يک معاينه باليني دقيق به طور کامل بيماري را مشخص مي کند. نمونه برداري از پوست ارزش زيادي براي تشخيص ندارد، البته اين کار يک راه عملي براي تشخيص محسوب مي شود؛ ولي تشخيص قطعي با معاينه باليني هم امکان پذير مي باشد و وقتي که در بيماري علائم مشخص سفتي پوست و فنومن رينود نيز ديده مي شود، تشخيص باليني قطعي مي شود و نيازي به بقيه ي مراحل مانند نمونه داري نمي باشد.
البته از نظر آزمايشگاهي نيز يک سري علائم وجود دارد. اين افراد سرعت رسوب گلبول هاي قرمز خون شان (ESR) بالا مي رود و ممکن است کم خوني داشته باشند و يا پروتئين هاي فاز حاد در آن ها مثبت باشد و آنتي بادي هايي در خون شان موجود باشد که براي تشخيص مي توانيم از آن ها استفاده کنيم.
درمان:
درمان قطعی اسکلرودرمی تا به امروز نامشخص میباشد. معمولاً درمان عوارض و ورزش توصیه میشود.گاه از داروهای سرکوبگر ایمنی مانند متوتروکسات و آزاتیوپرین و کورتیکواستروئیدها در درمان استفاده میشود. اکسیژن درمانی در محل زخمها و بلوککنندههای کانال کلسیم در پدیده رینود به کار میروند.